- Po wielu latach mówienia, że mamy cyfryzować administrację, chcemy teraz dokonać skoku. Z administracji papierowej do elektronicznej – powiedział Michał Boni na konferencji prasowej poświęconej nowelizacji ustawy o informatyzacji. Wczoraj jej projekt przyjął rząd.

Zmiana ma objąć cały pakiet dotyczący decyzji administracyjnych z odwołaniami, a więc sądownictwem administracyjnym włącznie. – Dziś w skali roku takich relacji obywatel-organy państwa jest 21 mln. Tylko 5 proc. z tego (950 tys.) odbywa się w obiegu elektronicznym. Widać więc, jak bardzo jest nam potrzebny wielki skok – powiedział Boni.

Papier nie będzie oczywiście wyeliminowany, bo są obywatele, kto pozostaną przy tym sposobie komunikacji. Ale nawet jeśli ktoś będzie wolał pójść do urzędu, to w okienku powinien zastać urzędnika, który nie będzie żądał stosu dokumentów papierowych – bo będzie miał do nich dostęp elektronicznie

Minister Michał Boni podkreślił wagę procesu standaryzacji e-usług świadczonych dziś w całym kraju: obejmie ona nie tylko elektroniczne skrzynki podawcze, czyli specjalnej strony, za pomocą której interesariusze kontaktują się z urzędem, ale także formularze do załatwiania spraw. – Tu – zaznaczył – ustawa da narzędzie do uproszczania procedur, bowiem minister ds. informatyzacji będzie zatwierdzał formularze tylko ze szczegółowym opisem usługi. Łatwo będzie można przy tym wykazać, że daną sprawę można załatwić prościej, pominąć jakiś niepotrzebny krok.

Ustawa ma być ułatwić obywatelom korzystanie z profilu zaufanego, czyli darmowego podpisu elektronicznego do kontaktu z administracją. – Kiedy powstawało Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, takich osób było 24 tysiące, dziś jest ich 150 tys., czyli sześć razy więcej – podkreślił Boni.

Minister ds. informatyzacji otrzyma też lepsze narzędzie kształtowania e-usług w Polsce. – Po wejściu w życie ustawy zamierzam rozpisać konkurs na rozwiązania zwiększające dostępność usług publicznych dla obywateli niepełnosprawnych – zapowiedział min. Boni.

Jakie zmiany przewiduje nowelizacja ustawy o informatyzacji?

Ma ona ułatwić kontakt obywateli i przedsiębiorców z administracją publiczną i sądami administracyjnymi, oraz zwiększyć liczbę i jakości e-usług. Jest więc kolejnym etapem budowania spójnego systemu, którego celem jest efektywne świadczenie usług dla obywateli i przedsiębiorców.

• Łatwiej o profil zaufany

Pierwszym krokiem obywatela w elektronicznym kontaktowaniu się z urzędem powinno być założenie profilu zaufanego, czyli darmowego podpisu elektronicznego do kontaktów z instytucjami publicznymi.

Taki profil zakłada się na platformie ePUAP, która staje się obecnie centrum e-usług publicznych. Jednak aby można się było profilem posługiwać, trzeba go najpierw potwierdzić, co oznacza jedną wizytę w urzędzie. Dla wielu osób jest to sporym utrudnieniem.

Dzięki projektowanej ustawie sieć takich miejsc, gdzie można potwierdzić profil zaufany, zostanie rozszerzona o placówki Poczty Polskiej i banki.

Rozwój e-usług zależy od tego, jak wiele z nich pojawi się na ePUAP. Ustawa poszerzy grono instytucji, które będą mogły kontaktować się z obywatelami za pośrednictwem e-PUAP: im więcej będzie takich usług, tym bardziej potrzebny będzie profil zaufany.

• Łatwiejszy e-kontakt, prostsze e-formularze

Ustawa ułatwi też korespondencję elektroniczną nakładając na urzędy obowiązek posługiwania się e-skrzynkami podawczymi w jednolitym standardzie (dziś skrzynki bywają różne, nie ma gwarancji, że przyjmą każde pismo podpisane cyfrowo).

Dla obywatela oznacza to łatwość korzystania z tej formy kontaktu z urzędami – skrzynki w każdym urzędzie mają działać na podobnej zasadzie i przyjmować każde podpisane cyfrowo pismo.

Kolejnym krokiem ma być porządkowanie wzorów dokumentów: urzędy będą musiały zgłaszać wzory dokumentów elektronicznych do centralnego repozytorium wraz z opisami usług do ministra ds. informatyzacji możliwych do zrealizowania przy wykorzystaniu tych wzorów oraz udostępniać formularze elektroniczne. Formularze niespełniające wyznaczonych standardów będą mogły być usuwane z ePUAP-u, by nie myliły obywateli.

Jeżeli jakąś sprawę da się załatwić elektronicznie, podmioty publiczne będą musiały przygotować odpowiednie elektroniczne wzory pism i formularze.

• E-dokument równy papierowemu

Ustawa zrównuje drogę elektroniczną z papierową w korespondencji z urzędem. Jeśli obywatel zainicjuje korespondencję elektronicznie, urząd będzie musiał korespondować z nim przez internet.

Trzeba pamiętać, że chodzi tu o korespondencję podpisaną profilem zaufanym albo podpisem kwalifikowanym, a nie po prostu maile.

Chodzi tu m.in. istotne dla pewności w obiegu prawnym przepisy dotyczące skutecznego doręczenia korespondencji, czyli momentu, w którym można uznać, że pismo zostało doręczone. W przypadku korespondencji papierowej przepisy określają, że jest to po dwóch doręczonych awizach i po upływie 14 dni (nazwa się to „fikcją doręczeń"). Ustawa wprowadza analogiczny przepis w sprawie korespondencji przekazywanej drogą elektroniczną.

• E-zmiany w postępowaniu administracyjnym

Planowane przez ustawę o informatyzacji zmiany w Kodeksie postępowania administracyjnego ułatwią czynności w postępowaniu administracyjnym. Dopuszczona zostanie forma dokumentu elektronicznego przy:

• • udzielaniu pełnomocnictwa procesowego,
  • składaniu zeznań lub wyjaśnień,
  • elementach wezwania organu obejmujących komunikację elektroniczną,
  • sporządzeniu przez urzędnika adnotacji;wezwaniu na rozprawę.

W postępowaniu administracyjnym dopuszczone zostaną elektroniczne kopie dokumentów papierowych (skany), po uwierzytelnieniu np. kwalifikowanym certyfikatem lub profilem zaufanym – o ile obywatel nie może uzyskać zaświadczenia w formie dokumentu elektronicznego. To nie wszystko – wprowadzona zostanie możliwość elektronicznego wglądu w akta sprawy.

W postępowaniu sądowoadministracyjnym wprowadzona będzie możliwość wnoszenia przez stronę/uczestnika postępowania do sądu administracyjnego pism w formie dokumentu elektronicznego i doręczania dokumentów przez sąd administracyjny stronom drogą elektroniczną oraz możliwość wglądu w akta sprawy prowadzone w postaci elektronicznej (alternatywa dla dotychczasowego sposobu zapoznania się z treścią pism w sprawie, tj. osobistego stawiennictwa w siedzibie sądu)

Ponadto projekt przewiduje uruchomienie portalu podatkowego służącego do:

• • upowszechniania informacji podatkowych (np. zmian w przepisach, obowiązujących wykładni i innych ogólnych informacji oraz informacji przygotowanych dla konkretnego podatnika)
  • kontaktowania się organów podatkowych z m. in. podatnikami, płatnikami. Ma to ułatwić wnoszenie podań, składanie deklaracji, doręczanie pism organów podatkowych drogą elektroniczną, wydawanie zaświadczeń.

Źródło: MAC