Organ rozpatrujący sprawę w postępowaniu o stwierdzenie nieważności nie jest kompetentny do rozstrzygania istoty sprawy będącej przedmiotem postępowania. W postępowaniu tym niedopuszczalna jest weryfikacja prawidłowości ustalonego stanu faktycznego sprawy – stwierdził  WSA w Gdańsku z dnia 4 lutego 2020 r., sygn. akt: I SA/Gd 1614/19.

Stwierdzenie nieważności ostatecznej decyzji administracyjnej następuje tylko wtedy, gdy bezspornie ustalono istnienie przyczyny lub przyczyn nieważności określonych w art. 156 § 1 k.p.a. Tego rodzaju postępowanie ma charakter nadzwyczajny i jest postępowaniem odrębnym od innych postępowań, albowiem ukierunkowanym wyłącznie na kontrolę rozstrzygnięcia w aspekcie wystąpienia przesłanek enumeratywnie wymienionych w art. 156 § 1 pkt 1 - 7 k.p.a. Artykuł 156 k.p.a. należy rozumieć w ten sposób, że wady postanowienia wyliczone w tym przepisie noszą znamiona wad istotnych kwalifikowanych. Ich występowanie powoduje, że z mocy postanowienia powstaje albo stosunek prawny ułomny, albo w ogóle się on nie nawiązuje. Oznacza to, że Organ rozpatrując sprawę w postępowaniu o stwierdzenie nieważności postanowienia nie jest kompetentny do rozstrzygania sprawy, co do meritum, tak jak czyni w postępowaniu odwoławczym. Jego kompetencje w takim postępowaniu ograniczone zostały do oceny kontrolowanego aktu administracyjnego, w granicach określonych dyspozycją art. 156 § 1 k.p.a.