Najwyższa Izba Kontroli oceni czy podejmowane działania w ramach przygotowań obronnych państwa są adekwatne do potencjalnych zagrożeń w sytuacji zewnętrznego kryzysu lub wojny. Jest to pierwsza kontrola w zakresie planowania strategicznego systemu obronnego państwa i jednocześnie największe przedsięwzięcie organizacyjne Izby w ostatnich latach.
Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej służą ochronie niepodległości państwa i niepodzielności jego terytorium poprzez zapewnienie bezpieczeństwa jego granic. Kontrola NIK ma dać odpowiedź, czy podejmowane decyzje dotyczące przygotowań do obrony państwa stworzyły Siłom Zbrojnym warunki do działania w razie zagrożenia zewnętrznego, w czasie kryzysu polityczno - militarnego lub wojny.
Program kontroli obejmuje w szczególności:
- System kierowania bezpieczeństwem narodowym, w tym obroną RP,
- Planowanie obronne, w tym planowanie operacyjne oraz programowanie obronne,
- Zabezpieczenie rezerw strategicznych,
- System świadczeń osobistych i rzeczowych w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny,
- Przygotowanie infrastruktury krytycznej i specjalnej na czas „W”,
- Przygotowanie transportu,
- Przygotowanie podmiotów leczniczych,
- Przygotowanie systemów łączności,
- Militaryzację,
- Mobilizację gospodarki,
- Zabezpieczenie funkcjonowania ludności w warunkach działań wojennych,
- Przejęcie w okresie wojny (stanie wojny, stanie wojennym) przez administrację wojskową części zadań administracji cywilnej, a następnie przejście państwa oraz sił zbrojnych ze stanu wojennego w stan pokoju,
- Szkolenia obronne,
- Kontrole zadań obronnych.
Kontrola obejmie: Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, ministerstwa: Obrony Narodowej, Spraw Wewnętrznych i Administracji, Energii, Zdrowia, Cyfryzacji, Infrastruktury, Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, zadania szefa Obrony Cywilnej oraz wytypowane urzędy wojewódzkie, urzędy miast, urzędy marszałkowskie, starostwa i urzędy gmin.
Najwyższa Izba Kontroli zbada też plany wykorzystania systemu obrony pozamilitarnych resortów np. zdrowia, transportu. Weryfikowane będą sposoby szkoleń, kontroli wewnętrznych oraz ćwiczeń.
Izba będzie też poszukiwała odpowiedzi na pytania dotyczące m. in. zakresu uprawnień organów władzy i obowiązków obywateli oraz innych podmiotów, np. gospodarczych w czasie kryzysu polityczno-militarnego, a także podstawy prawnej ogłaszanych stopni alarmowych w sferze pozamilitarnej w związku z włączeniem tych zagadnień do obszaru działań antyterrorystycznych.
Od 2012 r. NIK przeprowadziła sześć kontroli z obszaru planowania strategicznego. Aktualna kontrola ma uzupełnić wcześniejsze ustalenia i rozszerzyć obraz o nowe obszary, aby w miarę możliwości pokazać aktualny obraz przygotowania pozamilitarnego systemu obronnego naszego państwa do wsparcia Sił Zbrojnych.
Rozpoczęcie kontroli poprzedziła dwudniowa narada przedkontrolna, której częścią był panel dyskusyjny z udziałem ekspertów. Uczestniczyli w nim przedstawiciele m.in. Ministerstwa Obrony Narodowej, Biura Bezpieczeństwa Narodowego oraz instytucji bezpośrednio zaangażowanych w kontrolowany proces.
Wszyscy uczestnicy panelu zgodzili się, że Izba podejmuje niezwykle istotny i aktualny temat bezpieczeństwa narodowego. Podkreślali również, że ustalenia kontroli będą ważnym i oczekiwanym materiałem zarówno do dyskusji nad skutecznością obecnych rozwiązań, jak i kierunkiem ewentualnych zmian i podejmowania niezbędnych decyzji.
Źródło: www.nik.gov.pl
