Resort rolnictwa i rozwoju wsi przedstawił stan prac nad przygotowaniami do wdrażania w Polsce unijnej Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2021-2027. Na mocy unijnego rozporządzenia każde państwo członkowskie na najbliższy okres ma przygotować tzw. plan strategiczny. Ma on obejmować oba filary polityki i zawierać analizę SWOT, diagnozę, ocenę potrzeb oraz określać strategię interwencji i poziomy wskaźników (rezultatu, produktu). Komisja ma osiem miesięcy na zatwierdzenie plan.

Jaka polityka?

Kluczowe nowe założenia unijnej polityki rolnej to: silniejsze niż dotąd ukierunkowanie na klimat i środowisko; sprawozdawanie kraju członkowskiego o osiągniętych rezultatach zamiast o zgodności z przepisami UE; objęcie programowaniem także I filara; zmiany w zakresie tzw. zielonej architektury; nowe możliwości interwencji sektorowych (promocja działań grupowych ze środków I filara); wzmocnienie roli postępu technologicznego i innowacyjności, w tym rosnąca waga doradztwa i nauki. Z dotychczasowych regulacji Komisja Europejska chce utrzymać: zmniejszenie udziału II filara; dalsze, choć niewielkie, zmniejszenie różnic w wysokości płatności bezpośrednich; uproszczony system płatności obszarowych; płatność redystrybucyjną ukierunkowaną na małe i średnie gospodarstwa; płatności związane z produkcją.

Cele nowej unijnej polityki rolnej

Cele ogólne Wspólnej Polityki Rolnej są nadal trzy, tak jak w poprzednim okresie. Nadal dotyczą: pierwszy – gospodarczy, z akcentem na odporność rolnictwa i inteligentny rozwój, drugi – środowiskowy i klimatyczny, trzeci dotyczy rozwoju obszarów wiejskich. Zamiast dotychczasowych 6 priorytetów, zaproponowano 9 celów szczegółowych:

1. wspieranie godziwych dochodów gospodarstw rolnych i ich odporności w całej Unii w celu zwiększenia bezpieczeństwa żywnościowego;
2. zwiększenie zorientowania na rynek i konkurencyjność, w tym większe ukierunkowanie na badania naukowe, technologię i cyfryzację;
3. poprawa pozycji rolników w łańcuchu żywnościowym;
4. przyczynianie się do łagodzenia zmiany klimatu i przystosowywania się do niej, a także wykorzystanie zrównoważonej energii;
5. wspieranie zrównoważonego rozwoju i wydajnego gospodarowania zasobami naturalnymi, takimi jak woda, gleba i powietrze;
6. przyczynianie się do ochrony różnorodności biologicznej, wzmacnianie usług ekosystemowych oraz ochrona siedlisk i krajobrazu;
7. przyciąganie młodych rolników i ułatwianie rozwoju działalności gospodarczej na obszarach wiejskich;
8. promowanie zatrudnienia, wzrostu, włączenia społecznego i rozwoju lokalnego na obszarach wiejskich, w tym biogospodarki i zrównoważonego leśnictwa;
9. poprawa reakcji rolnictwa UE na potrzeby społeczne dotyczące żywności i zdrowia, w tym bezpiecznej, bogatej w składniki odżywcze i zrównoważonej żywności, zapobiegania marnotrawieniu żywności, jak również dobrostanu zwierząt.

Zmiany w finansowaniu

Z informacji dotyczących wspierania rozwoju obszarów wiejskich istotne jest, że 40 proc. ogólnej puli na politykę rolną (co najmniej 30 proc. Europejskiego Funduszu Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich) ma być przeznaczone na osiągnięcie celów środowiskowych i klimatycznych. Co najmniej 5 proc. budżetu II filara ma być przeznaczone na realizację mechanizmu Rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność.