Tytułowe stwierdzenie wynika z niedawnego wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego. Co dokładnie powiedział Sąd?
Istota zagadnienia prawnego określonego w skardze kasacyjnej obejmowała udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy uchwała Zarządu Województwa w sprawie przyjęcia ogłoszenia i regulaminu konkursu podlega zaskarżeniu i jest aktem lub czynnością z zakresu administracji publicznej, a wobec tego czy podlega kognicji sądu administracyjnego? Jak wynika z tytułu tekstu, odpowiedź ta jest negatywna.
Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że wskazana uchwała Zarządu Województwa nie stanowi aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 6 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Zgodnie z treścią tego przepisu kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt 5 tego przepisu – czyli inne niż akty prawa miejscowego /.../ – podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej. Charakter danej uchwały, przedmiot w którego zakresie została wydana oraz skutki z niej wynikające nakazują bowiem stwierdzić, że Zarząd Województwa Lubuskiego w sprawie niniejszej nie występował jako organ jednostki samorządu terytorialnego, pełniąc w tym przypadku funkcję Instytucji Zarządzającej Regionalnym Programem Operacyjnym. Skoro zaś, stosownie do treści art. 3 § 2 pkt 6 p.p.s.a., skarga może zostać wniesiona na akty organów jednostek samorządu terytorialnego /.../, a uchwała Zarządu Województwa takim aktem nie jest, ponieważ organ, który ją wydał działał w charakterze Instytucji Zarządzającej realizującej program związany z rozdysponowaniem środków unijnych, stwierdzić należało, że przedmiot skargi wykraczał w tym przypadku poza przesłanki określone w ww. powołanym przepisie. Nadmienić nadto należy, że sprawa, w której wniesiono odrzuconą skargę, z uwagi na swój przedmiot, nie zalicza się do spraw z zakresu administracji publicznej. Przedmiot tego postępowania dotyczy bowiem rozdysponowania w ramach postępowań konkursowych środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej i swym zakresem obejmuje działania odmienne niż te podejmowane przez organy jednostek samorządu terytorialnego, działające stricte w ramach wypełnianych funkcji samorządowych.
Za niezasadny NSA uznał również zarzut naruszenia art. 58 § 1 pkt 1 p.p.s.a. w zw. z art. 3 § 3 p.p.s.a. i art. 91 ust 1 w zw. z art. 90 ust 1 ustawy o samorządzie województwa. Na mocy przepisu art. 3 § 3 p.p.s.a. sądy administracyjne orzekają także w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych przewidują sądową kontrolę i stosują środki określone w tym przepisie. Ustawa wdrożeniowa, będąca ustawą szczególną mającą zastosowanie w sprawach, których przedmiotem jest realizacja programów w zakresie polityki spójności, podstawę do wniesienia skargi do sądu administracyjnego określiła zaś w art. 61 ust. 1. Przepis ten nie miał jednakże zastosowania w okolicznościach niniejszej sprawy.
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, prawa do wniesienia skargi do sądu administracyjnego na powyższą uchwałę nie można również wywodzić z art. 90 ustawy o samorządzie województwa, na mocy którego podmiot, którego interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone przepisem aktu prawa miejscowego, wydanym w sprawie z zakresu administracji publicznej, może zaskarżyć przepis do sądu administracyjnego. Bezsprzecznie stwierdzić należy, że zaskarżona w sprawie uchwała nie jest aktem prawa miejscowego wydanym przez organ jednostki samorządu terytorialnego (vide: art. 89 u.s.w.). Z tego samego powodu podstawy do wniesienia skargi do sądu administracyjnego nie może również stanowić art. 3 § 2 pkt 5 p.p.s.a.
W ocenie sądu kasacyjnego, uchwała Zarządu Województwa o przyjęciu ogłoszenia i regulaminu konkursu nie stanowi także aktu lub czynności, o której mowa w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. Zgodnie z tym przepisem kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na inne niż decyzje administracyjne i postanowienia, akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, z wyłączeniem aktów lub czynności podjętych w ramach postępowania administracyjnego określonego w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego oraz postępowań określonych w działach IV, V i VI ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa oraz postępowań, do których mają zastosowanie przepisy powołanych ustaw. Aby akt lub czynność podlegały kontroli sądu administracyjnego, muszą one spełniać następujące warunki:
- nie mogą mieć formy decyzji lub postanowienia wydanego w postępowaniu jurysdykcyjnym, egzekucyjnym lub zabezpieczającym;
- muszą mieć charakter publicznoprawny;
- muszą być skierowane do indywidualnego podmiotu;
- muszą dotyczyć jego uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa. Zaskarżona uchwała przyjmująca ogłoszenie i regulamin konkursu nie ma z kolei przymiotu samodzielnego rozstrzygnięcia, regulującego prawa lub obowiązki indywidualnego podmiotu.
Zakres omawianej uchwały miał za to charakter generalny.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 lipca 2019 r., I GSK 1132/19
Źródło: CBOSA
