W Sejmie omawiane było przyjęte w styczniu br. stanowisko rządu na temat przyszłości unijnej polityki rolnej. Jest ono rozwinięciem wstępnego stanowiska, przyjętego w maju ubiegłego roku. W najnowszym rząd odniósł się do komunikatu Komisji Europejskiej o unijnej polityce rolnej z listopada. Komunikat ten jest oficjalnym, formalnym początkiem prac na sformułowaniem unijnej polityki po roku 2020.

Rząd polski "Z zadowoleniem odnotowuje" jasne wskazanie w dokumencie Komisji Europejskiej, że unijna polityka rolna powinna pozostać w przyszłości ważną polityką Unii Europejskiej, ze względu na obowiązujące ją cele traktatowe, ale także w kontekście nowych potrzeb, zobowiązań UE, jak również i wobec nowych wyzwań. Polskiemu rządowi podoba się także to, że polityka ta ma być oparta o dwa dotychczasowe filary, a zaproponowane zmiany mają zasadniczo charakter ewolucyjny. Podkreślono natomiast, że "brak odniesienia do rosnących potrzeb budżetowych WPR" jest jedną z najpoważniejszych słabości.

Nowy system wdrożeniowy

Komisja Europejska zaproponowała zmianę sposobu wdrażania unijnej polityki rolnej. Nowy system miałby być prostszy, mniej nakazowy, z mniejszym zakresem kontroli ze strony instytucji UE, ale z większą odpowiedzialnością państw członkowskich w zakresie formułowania celów, sposobu ich realizacji, monitoringu i kontroli wdrażania na poziomie kraju i gospodarstw. System miałby umożliwić lepsze dostosowanie rozwiązań do lokalnych potrzeb, specyfiki oraz występujących zagrożeń związanych z ochroną środowiska i klimatu poszczególnych krajów, przy jednoczesnym zwiększeniu odpowiedzialności państw członkowskich za wykonanie ustanowionych celów. Rząd RP kierunkowo popiera koncepcję nowego modelu. W jego opinii proponowane przez KE podejście oznacza dla państw członkowskich konieczność zaangażowania dodatkowych zasobów, m.in. w opracowanie planów strategicznych, przekierowania przyznawanego wsparcia na realizację celów określonych w planach strategicznych, przebudowę obecnie funkcjonującego systemu kontroli i kar na system, który będzie zapewniał realizację określonych celów.

Przekierowanie funduszy z polityki spójności

Ważną funkcją tzw. II filaru Wspólnej Polityki Rolnej po 2020 r. pozostanie w opinii polskiego rządu wyrównywanie poziomów rozwoju wsi i rolnictwa między państwami członkowskimi, w szczególności między Wschodem a Zachodem UE. Dlatego też uważa, że w przyszłym budżecie WPR powinny być zapewnione odpowiednie fundusze na ten cel, a ich podział powinien być oparty o dotychczasowe kryteria.

Polski rząd uważa, że polityka rozwoju obszarów wiejskich w dalszym ciągu powinna umożliwiać wzmocnienie lokalnych społeczności w zarządzania i rozwiązywaniu problemów  Oprócz podejścia LEADER rozważenia wymagają inicjatywy w ramach takich rozwiązań jak Smart Villages. Podkreślono, że działanie te powinny być finansowane nie tylko w ramach polityki rolnej. Polski rząd podziela opinię Komisji co do znaczenia unijnych inwestycji włączających społeczność wiejską w rozwój gospodarczy i poprawiających jej jakość życia. Działania te mają nadrzędne znaczenie we wsparciu wysokiej jakości trwałego zatrudnienia na obszarach wiejskich, a także w zakresie roli usług publicznych dla rozwoju tych obszarów. Dalej czytamy w stanowisku, że według polskich władz wskazane przez KE dziedziny takie jak: zatrudnienie, wzrost gospodarczy oraz kwestie środowiskowe są ważne dla zapewnienia zrównoważonego rozwoju wsi i rolnictwa, a propozycja wsparcia trwałego zatrudnienia na obszarach wiejskich, dalszej modernizacji infrastruktury oraz podnoszenia wiedzy i kompetencji mieszkańców obszarów wiejskich jest słuszna. Ale wysiłki te powinny być, zdaniem polskiego rządu, realizowane na poziomie krajowym także przez inne polityki. Rząd RP popiera dążenie do dalszej poprawy komplementarności między różnymi politykami UE w zakresie ich oddziaływania na obszary wiejskie.