Kryteria oceny ofert stanowią - obok opisu przedmiotu zamówienia - podstawowy instrument w procesie wyboru najkorzystniejszej oferty w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.
Najlepszy bilans tych kryteriów odnoszących się do przedmiotu zamówienia decyduje o wskazaniu oferty, która ma być realizowana. Zatem kryteria oceny ofert jako narzędzie wyboru optymalnej oferty, pozwalają na konkurowanie wykonawców w zakresie takich aspektów, jak m.in.: parametry, jakość, koszty eksploatacji czy oddziaływanie na środowisko. W ostatnich latach w zakresie kryteriów oceny ofert wprowadzane były zmiany w prawie, których przyczyna leżała w nadużywaniu przez zamawiających możliwości wyboru oferty przy zastosowaniu wyłącznie kryterium „cena oferty”
Zarówno przed, jak i po nowelizacji z 2016 r., w postępowaniach o wartości równej lub przekraczającej progi unijne, najczęściej stosowanym kryterium pozacenowym jest termin realizacji/czas dostawy, na drugim miejscu plasuje się kryterium dotyczące gwarancji/rękojmi - odsetek postepowań z udziałem tego kryterium jest podobny przed i po nowelizacji (23% przed nowelizacją, 25% po nowelizacji). Trzecie najczęściej stosowane kryterium przed nowelizacją dotyczyło płatności. Aktualnie na miejscu tym znajduje się kryterium związane z jakością/funkcjonalnością/ parametrami technicznymi. Odsetek postępowań z udziałem tego kryterium wzrósł prawie dwukrotnie z 10% do 19%. Na czwartym miejscu wśród najczęściej stosowanych kryteriów po nowelizacji znajduje się wiedza/doświadczenie. Jest to kryterium, które zamawiający stosują równie często jak kryterium związane z jakością/funkcjonalnością/ parametrami technicznymi. Wzrost ilości postępowań z użyciem tego kryterium jest związany ze zmianą w art. 91 ust. 2 ustawy Pzp, który to przepis wymienia przykładowe kryteria oceny. Nowelizacja z dnia 22 czerwca 2016 r. wpłynęła w istotny sposób na wagi przyznawane pozacenowym kryteriom oceny ofert. Ponad dwukrotnie wzrosła średnia waga kryterium „termin realizacji/czas dostawy”, podobnie kryterium dotyczącego gwarancji/rękojmi. Pozytywnym skutkiem nowelizacji jest niewątpliwie wzrost znaczenia kryterium związanego z jakością/funkcjonalnością/parametrami technicznymi z 20% do 29% (dot. średniej wagi kryterium). Zmiany widoczne są również w przypadku średniej wagi kryterium ceny. Przed nowelizacją średnia waga kryterium ceny wynosiła 86%, natomiast po nowelizacji średnia waga kryterium ceny spadła do wartości 64%.
Niewątpliwie pozytywnym skutkiem wprowadzonych nowelizacją z 2016 r. zmian w ustawie Pzp jest fakt, że zamawiający częściej stosują kryterium związane z jakością/funkcjonalnością/parametrami technicznymi i nadają mu większą wagę. Pozytywnym skutkiem jest również wykorzystywanie przez zamawiających możliwości oceny ofert pod kątem organizacji, kwalifikacji zawodowych i doświadczenia osób wyznaczonych do realizacji zamówienia. Trzeba jednak mieć świadomość, że samo użycie kryterium dotyczącego jakości, nawet jeśli ocenie w kryteriach podlega również doświadczenie i kwalifikacje osób wyznaczonych do realizacji zamówienia, nie gwarantuje otrzymania przedmiotu zamówienia spełniającego potrzeby zamawiającego, o odpowiedniej jakości za rozsądną cenę.
Źródło: RAPORT DOTYCZĄCY KRYTERIÓW OCENY OFERT - wpływ zmian wprowadzonych nowelizacjami ustawy Prawo zamówień publicznych z dnia 29 sierpnia 2014 r. i z dnia 22 czerwca 2016 r. na stosowanie pozacenowych kryteriów ofert w postępowaniach o zamówienie publiczne Urząd Zamówień Publicznych
