Ze względu na zmiany podejścia w koncepcji rozwoju kraju i nowego rozłożenia akcentów w strategii jego rozwoju, wprowadzonych decyzją obecnego rządu o przyjęciu Strategii na rzecz odpowiedzialnego rozwoju, przygotowywana jest aktualizacja Umowy Partnerstwa i programów operacyjnych, wdrażających w Polsce unijną politykę spójności. Pojawia się więc pytanie, czy zmiany obejmą również Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020. Wielu samorządowców liczy na to, oczekując zwiększenia nakładów na infrastrukturę techniczną (drogową, wodociągowo-kanalizacyjną, czy rewitalizację wsi). Wiedzą bowiem, że PROW 2014-2020 jest w praktyce jedynym źródłem finansowania tego typu przedsięwzięć. Czy zmiany są możliwe?

Samorządowcy: potrzeba więcej pieniędzy

Temat ten pojawił się m.in. na ostatnim posiedzeniu komitetu monitorującego PROW 2014-2020. Poruszyli go zarówno przedstawiciele urzędów marszałkowskich, jak i samorządowcy lokalni. Padały głosy, iż należy rozważyć możliwość realokacji nakładów na kluczowe dla samorządów działanie w strukture programu, tj. podstawowe usługi i odnowa wsi. Jak wiadomo, w większości regionów wartość wniosków na typ operacji „drogi lokalne" znacznie przekroczyła alokację przyznaną województwu. W innych z kolei pojawił się paradoksalnie problem spełnienia wymogów dotyczących złej sytuacji społeczno-gospodarczej.

Na posiedzeniu komitetu niektórzy przedstawiciele zarządów województw podkreślali, że w innych typach operacji, np. gospodarce wodno-ściekowej, podobnie jak w przypadku infrastruktury drogowej również jest znacznie mniej pieniędzy niż wynosi wartość potrzeb. Pojawił się nawet argument, że nie w województwach wschodnich nie ma gdzie rozłożyć mat dezynfekcyjnych w ramach działań prewencyjnych wobec problemu ASF, ponieważ na żwirowych drogach nie da się tego zrobić. Ujęcia wody oraz urządzenia ją dostarczające i uzdatniające w wielu gminach są wyeksploatowane. Rolnicy są zmuszeni do korzystania z wody, która jest nie jest dobrej jakości, a jednocześnie nie jest poddawana częstemu badaniu.

Ministerstwo: konieczna wspólna propozycja województw i negocjacje

Dyrektor departamentu rozwoju obszarów wiejskich, Dariusz Nieć, poinformował, iż problem zwiększenia alokalcji ma charakter systemowy. Był on omawiany na spotkaniu resortu z zarządami województw, jednak poszczególne samorządy regionalne mają różne stanowiska (co zresztą można było zauważyć w dyskusji na posiedzeniu komitetu). W opinii resortu konieczne jest wypracowanie wspólnej koncepcji i przedstawienie przez Konwent Marszałków RP wspólnej propozycji zmiany programu. Dyrektor przypomniał również, że zmiana wymaga czasu oraz konsultacji krajowych, a także z Komisją Europejską.

Indagowany w sprawie ewentualnej renegocjacji PROW 2014-2020 przedstawiciel Komisji Europejskiej, uczestniczący w roli obserwatora i doradcy w posiedzeniu komitetu (podobnie jak we wszystkich innych komitetach monitorujących programy operacyjne) nie odpowiedział wprost. Poinformował jedynie, że zaczęła się już dyskusja na temat polityki rozwoju obszarów wiejskich po roku 2020 i zachęcił zebranych do lektury deklaracji przyjętej przez uczestników konferencji w Cork w Irlandii, która odbyła się we wrześniu br.