Pacjent ma prawo do wyrażenia bądź nie na udzielenie świadczeń opieki zdrowotnej. Zgoda powinna poprzedzać udzielenie świadczenia zdrowotnego. Udzielenie zgody następuje po przekazaniu następujących informacji: stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania oraz wynikach leczenia oraz rokowaniu.

Zgodę określić można jako swobodnie podjęty i wyrażony akt woli pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego. Powinna być wyrażona na podstawie przystępnie udzielonej, rzetelnej informacji, co do wszystkich stadiów postępowania medycznego.

Zgoda pacjenta co do zasady obejmuje tę procedurę medyczną, która została wcześniej przedstawiona pacjentowi oraz przeprowadzona jedynie w takim zakresie i w taki sposób, w jaki wcześniej została mu przedstawiona.

W przypadku zabiegu operacyjnego albo zastosowania metody leczenia lub diagnostyki stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta ‒ zgodę, wyraża się w formie pisemnej.

Zgoda pacjenta ma charakter odwołalny. Pacjent może ją skutecznie cofnąć zarówno przed przystąpieniem do udzielenia świadczenia zdrowotnego, jak i w trakcie jego udzielania.

Osobą uprawnioną do wyrażenia zgody jest co do zasady sam pełnoletni pacjent zdolny do świadomego wyrażania woli oraz który nie jest całkowicie ubezwłasnowolniony. Sam utrudniony kontakt z pacjentem nie oznacza, że nie może on świadomie wyrazić zgody na leczenie. W takiej sytuacji każdorazowo osoba wykonująca zawód medyczny ma obowiązek indywidualnie ocenić zdolność każdego pacjenta do świadomego wyrażenia zgody na leczenie.

W pozostałych przypadkach, niezbędna jest zgoda zastępcza, czyli wyrażenie zgody na określoną metodę leczenia ‒ podejmuje ją inna osoba lub konieczne jest zezwolenie sądu opiekuńczego.

Zgoda może przybierać następujące formy: ustną, każde zachowanie, które w sposób nie budzący wątpliwości wskazuje na wolę pacjenta poddania się określonym czynnościom medycznym oraz w formie pisemnej w odniesieniu do zabiegu operacyjnego i metod leczenia lub diagnostyki, stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta oraz eksperymentu medycznego.

Zabieg medyczny wykonany bez zgody pacjenta jest czynnością bezprawną, nawet gdy wykonany jest zgodnie z zasadami wiedzy medyczne.

Źródło: RPP