W okresie przejściowym prawo Unii ma zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (UK) i na jego terytorium. Oznacza to, że prawo Unii mające zastosowanie wywołuje takie same skutki prawne w odniesieniu do UK i w UK, jakie wywołuje w Unii i w jej państwach członkowskich, oraz jest stosowane zgodnie z tymi samymi metodami i ogólnymi zasadami, jak te mające zastosowanie w UE. Obowiązywać będą nadal unijne przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, tj. rozporządzenia: nr 883/2004, nr 987/2009 i nr 859/2003.
W okresie przejściowym obywatele państw członkowskich UE na terytorium UK, a obywatele UK na terytorium UE (w Polsce) zachowają uprawnienia do świadczeń zdrowotnych wynikające z unijnego mechanizmu koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Dotyczy to: turystów, osób odwiedzających państwo pochodzenia, osób odwiedzających rodziny zamieszkałe w Polsce lub w UK, pracowników najemnych i osób samozatrudnionych, bezrobotnych, emerytów i rencistów, osób ubiegających się o przyznanie emerytury/renty, uczniów i studentów oraz członków rodziny osób ubezpieczonych.
Na terytorium Polski i UK będzie można posługiwać się wydanymi przed Brexitem i po Brexicie (po dniu 1 lutego 2020 r.), dokumentami uprawniającymi do korzystania ze świadczeń zdrowotnych, tj.:
- EKUZ, Certyfikatem tymczasowo zastępującym EKUZ;
- formularzami S1 (lub E106, E109, E120, E121);
- dokumentem uprawniającym do planowych świadczeń zdrowotnych (S2, S3);
- dokumentami uprawniającymi do świadczeń zdrowotnych w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową (DA1 lub E123).
- jednak nie dłużej niż do dnia zakończenia okresu przejściowego (tj. do 31 grudnia 2020 roku, o ile okres ten nie zostanie przedłużony).
W okresie przejściowym zachowają ważność „Poświadczenia prawa do świadczeń opieki zdrowotnej”, wydane - na podstawie brytyjskich formularzy S1 (lub E106, E109, E120, E121) – przez oddziały wojewódzkie NFZ osobom ubezpieczonym w UK a zamieszkującym w Polsce (np. brytyjskim emerytom/rencistom, mieszkającym w Polsce członkom rodziny osób ubezpieczonych w UK), jednak nie dłużej niż do zakończenia okresu przejściowego, chyba że sytuacja życiowa posiadaczy poświadczeń nie ulegnie zmianie w trakcie i po zakończeniu okresu przejściowego. Każdy przypadek będzie rozpatrywany indywidualnie.
Obywatele UK mający miejsce zamieszkania w Polsce, którzy przed dniem wystąpienia UK z UE korzystali ze świadczeń opieki zdrowotnej na koszt NHS (na podstawie odpowiednich formularzy wydanych przez tę instytucję) i które po Brexicie/po zakończeniu okresu przejściowego nie będą podlegali ustawodawstwu UK i nie będą podlegali obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu w Polsce z jednego z tytułów wymienionych w art. 66 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1373, z późn. zm.), np. z tytułu zatrudnienia lub samozatrudnienia, pobierania brytyjskiej emerytury lub renty transferowanej do Polski za pośrednictwem banku prowadzącego działalność na terytorium Polski, uzyskania statusu osoby bezrobotnej, ani nie będą podlegali obowiązkowi zgłoszenia do ubezpieczenia jako członkowie rodziny (dzieci, współmałżonkowie, krewni wstępni) na podstawie art. 67 ust. 3 lub 3a tej ustawy, będą mogli ubezpieczyć się dobrowolnie na podstawie art. 68 ww. ustawy, składając odpowiedni wniosek w oddziale wojewódzkim NFZ właściwym dla miejsca zamieszkania w Polsce. Dobrowolnie będą mogli ubezpieczyć się także obywatele UK już studiujący lub podejmujący studia na polskich uczelniach.
Polscy obywatele powracający z UK do Polski, którzy z dniem wyjścia UK z UE lub po zakończeniu okresu przejściowego utracą prawo do świadczeń zdrowotnych na podstawie ustawodawstwa UK, będą mogli korzystać z opieki zdrowotnej na terytorium Polski na zasadach określonych w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Uwaga: osoby zamierzające skorzystać z ubezpieczenia dobrowolnego w NFZ po powrocie z UK do Polski powinny wcześniej uzyskać od właściwej instytucji brytyjskiej zaświadczenie potwierdzające wcześniejsze podleganie ubezpieczeniu zdrowotnemu w tym państwie (formularz E104/UK), w celu zwolnienia z opłaty za przerwę w ubezpieczeniu w Polsce.
Obywatele RP powracający z UK do Polski lub obywatele RP, którzy utracili prawo do korzystania ze świadczeń zdrowotnych na koszt UK w związku z Brexitem, niepodlegający obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego lub niemogący ubezpieczyć się dobrowolnie w Polsce ze względu na niskie dochody, będą mogli skorzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych należnych świadczeniobiorcom innym niż ubezpieczeni. Uprawnienia takie przysługują:
- Kobietom posiadającym obywatelstwo Polskie i miejsce zamieszkania na terytorium Polski, w okresie ciąży, porodu i połogu;
- Dzieciom posiadającym polskie obywatelstwo, do ukończenia przez nie 18 roku życia;
- Osobom spełniającym kryterium dochodowe określone w przepisach o pomocy społecznej – na podstawie decyzji wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, wydanej na podstawie art. 54 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Dodatkowe informacje można uzyskać w oddziałach wojewódzkich i delegaturach NFZ oraz w Ministerstwie Zdrowia.
W załączeniu pełna informacja nt. konsekwencji uporządkowanego/umownego Brexitu z punktu widzenia dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej.
Źródło: MZ
 INFO_BXT_Z_WA_PL_WERSJA_28_01_2020 (1).pdf | 482 kB |