10 września, w Sali Kolumnowej w Sejmie RP, w Warszawie odbyła się XI Debata Ekspertów Flu Forum 2019. To największe spotkanie przedstawicieli instytucji publicznych, partnerów, samorządowców, ekspertów medycznych, przedstawicieli władz państwowych oraz mediów. Tematem przewodnim spotkania była grypa i szczepionka na nią.
Na grypę najczęściej chorujemy zimą, szczyt zachorowalności przypada na trzy pierwsze miesiące roku. Jednak szczepić można się przez cały sezon, czyli zawsze, gdy szczepionki są dostępne w aptekach. O tym kiedy rozpocznie się sprzedaż szczepionek, co roku decyduje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), która wydaje zalecenia dotyczące składu antygenowego szczepionek przeciw grypie na nadchodzący sezon epidemiczny. W tym roku będziemy mieć do czynienia z sytuacją wyjątkową, gdyż sezon szczepień rozpocznie się z opóźnieniem. Powodem jest potrzeba dokładniejszej analizy szczepów wirusa A/H3N2. W Polsce opóźnienie będzie jednak minimalne, a szczepionki przeciwko grypie powinny pojawić się w aptekach od 16 września.
Grypa bardzo często bywa chorobą lekceważoną, co prowadzi do poważnych dla zdrowia a nawet życia problemów. U osób powyżej 65 roku życia odnotowano aż 90% zgonów wywołanych grypą i jej powikłaniami. Jednym z kluczowych obszarów tematycznych poruszonym podczas debaty były grupy ryzyka zachorowań na grypę. Do grupy ryzyka zalicza się niemowlęta i dzieci do drugiego roku życia, osoby powyżej 60 roku życia, osoby z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc i astmą, osoby z chorobami układu krążenia, osoby chorujące na cukrzyce, kobiety ciężarne, osoby z chorobami nerek i dializowane. W tych przypadkach szczególnie istotne jest wcześniejsze zaszczepienie przeciwko grypie, które nie tylko zapobiega zachorowaniu, ale też wystąpieniu groźnych dla życia powikłań. Charakterystykę pacjentów z grupy ryzyka powikłań pogrypowych omówił szeroko w swoim wystąpieniu Jarosław Pinkas, Główny Inspektor Sanitarny. Zwrócił on szczególna uwagę na obowiązek, jakim jest zaszczepienie się przeciwko grypie. Nie podejmując tych działań, ludzie wykazują się egoizmem – zaznaczał. Szczepienia zapobiegają bowiem ok. 70% infekcji. Jarosław Pinkas zwrócił też uwagę na konieczność szczepień dla seniorów i kobiet w ciąży. „Szczepienie przeciw grypie kobiet w ciąży chroni również jej nienarodzone dziecko, nawet do 6 miesiąca już po jego urodzeniu – tłumaczyła dr hab. n. med. Aneta Nitsch-Osuch, ekspert Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy.
Podczas debaty pojawiła się również informacja o nowej szczepionce przeciw grypie dla dzieci, która podawana będzie donosowo. Grupą docelową mają być dzieci od 2 do 18 roku życia. Dyskutowano również konieczność zaszczepienia dzieci przed rozpoczęciem ich uczęszczania do żłobków, przedszkoli czy szkół. Na ten sam obowiązek zwrócono uwagę w przypadku wszystkich pracowników służby zdrowia, którzy nie tylko mogą zarazić się od pacjentów i przekazywać wirus między sobą, ale również zarażać kolejnych pacjentów.
Odwieczne pytanie – szczepić czy ryzykować? Zadawali sobie eksperci biorący udział w panelu dyskusyjnym. Poruszono w nim kwestie kosztów szczepienia i jego dostępności. Złożono podziękowania dla samorządów, które mimo kłopotów starają się dotrzeć ze szczepionką do możliwie największej liczby ludzi. Kwestię dostępności szczepionek poruszono natomiast w drugim panelu eksperckim. Zastanawiano się, w jaki sposób można usprawnić istniejące modele realizacji szczepień. Zwrócono również uwagę na dwa niezwykle ważne aspekty – przede wszystkim na możliwość przeszkolenia pielęgniarek, które dzięki temu będą mogły wykonywać badanie kwalifikujące przed szczepieniem oraz przepisywać szczepionki. Drugim aspektem był pomysł na zwiększenie dostępności szczepień przez możliwość ich realizacji w aptekach. W tym przypadku zajmowałyby się tym zarówno pielęgniarki, jak i farmaceuci. Takie rozwiązanie z powodzeniem funkcjonuje już w 12 krajach europejskich. „Szczepienia w aptekach pozwalają odciążyć system opieki zdrowotnej, ułatwiają dostęp do szczepień i przyczyniają się do podniesienia poziomu wyszczepialności przeciw grypie, który w naszym kraju jest zastraszająco niski” – mówił prof. dr hab. med. Adam Antczak, przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy.
Podczas debaty wręczono również nagrody. Był to tytuł Flu Fighter dla instytucji, które najmocniej angażują się w promocję szczepień. Statuetki otrzymali: Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, Polskie Towarzystwo Kardiologiczne, Federacja Pacjentów Polskich i Polskie Stowarzyszenie Diabetyków.
Ponadto przyznano tytuły Samorządowego Lidera - dla samorządów, które realizują programy zdrowotne w zakresie profilaktyki grypy.
Podczas tegorocznego Flu Forum można było także podpisać Manifest Ekspertów Unii Europejskiej na rzecz upowszechniania szczepień przeciw grypie. Manifest mówi o świadomości i dostępności do szczepień, a podpisać może go każdy również on-line na stronie: www.opzg.pl
