Związek Powiatów Polskich zwrócił się do Ministerstwa Zdrowia, aby na posiedzeniu Zespołu Zdrowia i polityki społecznej KWRiST, reosrt udzielił odpowiedzi na pytanie odnośnie systemu kształcenia pielęgniarek w Polsce.
W piśmie skierowanym do resortu ZPP zwrócił uwagę, że zmiany systemów kształcenia pielęgniarek i położnych w Polsce spowodowały znaczny spadek osób pracujących w tym zawodzie a spadek ten spowodowany jest głównie zmianą systemu kształcenia pielęgniarek. Obecnie kształcenie do zawodu pielęgniarek odbywa się jedynie w formie stacjonarnych studiów wyższych. Wbrew twierdzeniom ministerstwa, taki system kształcenia nie jest związany z wymogami jakimi winna sprostać Polska w związku z członkostwem w Unii Europejskiej.
Związek Powiatów Polskich dokonał analizy systemu kształcenia pielęgniarek w wybranych krajach UE. Wyniki tej analizy przedstawiają się następująco:
Niemcy należą do tych krajów, w których kształcenie pielęgniarskie odbywa się zarówno na poziomie średnim jak i wyższym. Po ukończeniu dziesięcioletniej szkoły realnej, w wieku 17 lat można rozpocząć 3- letnią naukę zwodu w szkole zawodowej. Przez trzy lata zawodu, nauka odbywa się bezpośrednio u pracodawcy, a zajęcia teoretyczne odbywają się w szkole. W tym celu kandydat zwraca się do placówki medycznej o pozwolenie na bezpłatne odbywanie praktyk w celu poznania zawodu. Podczas praktyki przygląda się pracy innym, a jeżeli zawód ten go interesuje włącza się do pomocy. Jeżeli szpital zgadza się, wówczas kieruje ucznia na zajęcia do szkoły pielęgniarskiej (3 dni w tygodniu), pozostałe 2 dni to praktyki, za które uczeń otrzymuje wynagrodzenie. Po trzech latach nauki przystępuje do państwowego egzaminu końcowego.
W Danii kształcenie odbywa się zarówno w szkołach pielęgniarskich jak i na uniwersytecie. Warunkiem podjęcia kształcenia w szkole pielęgniarskiej jest ukończenie szkoły średniej. Zajęcia w szkole trwają 45 miesięcy, przy czym nauczanie teoretyczne to 25 miesięcy a pozostały czas to praktyki. Po ukończeniu szkoły otrzymuje się tytuł licencjonowanej pielęgniarki (nie licencjat!).
W Finlandii istnieją kolegia pielęgniarskie, do których przyjmowani są absolwenci 9- letnich bądź 12- letnich szkół ogólnokształcących. Okres nauki w nich wynosi dla absolwentów powyższych kolejno 4,5 roku oraz 3,5 roku.
W Grecji również możliwe jest kształcenie na innym poziomie niż uniwersytecki . Warunkiem rozpoczęcia nauki w szkole dla pielęgniarek jest ukończenie szkoły średniej oraz zdanie egzaminu wstępnego. Okres nauki obejmuje 3 lata, mniej więcej po połowie na kształcenie teoretyczne i praktyczne. Po zaliczeniu okresu nauki i zdaniu egzaminu końcowego absolwenci zobowiązani są do odbycia 6- miesięcznej praktyki zawodowej, za którą otrzymują wynagrodzenie.
W Holandii wykształcenie w dziedzinie pielęgniarstwa można uzyskać, poza nauką na poziomie uniwersyteckim, poprzez ukończenie 4- letniej szkoły działającej na terenie szpitala w systemie zaocznym. Kształcenie w tym systemie wiąże się z umową o pracę ze szpitalem na okres kształcenia.
Warto zaznaczyć, że przez wprowadzeniem reformy systemu nauczania pielęgniarek i położnych w, zasadniczym czynnikiem różniącym, kształcenie tego personelu w Polsce była nie sama forma odbywania kształcenia a długość cyklu nauki i związany z nią wymiar godzin. Polski program wynosił bowiem 2 870 godzin (w ramach 2,5- letniej szkoły pomaturalnej) wobec zalecanych w krajach UE 4 600 godzin nauki.
W związku z powyższym ZPP zwrócił się z prośba o dokonanie możliwości zmiany systemu kształcenia w Polsce przede wszystkim poprzez możliwość wprowadzenia studiów na tym kierunku w systemie zaocznym oraz pozauniwersyteckie kształcenie pielęgniarek.
Na posiedzeniu Zespołu Zdrowia, które miało miejsce 15 maja br. Ministerstwo Zdrowia udzieliło następującej odpowiedzi na pytanie ZPP.
Przedstawicielka resortu przekonywała, że jest pozytywny trend związany ze zwiększaniem się liczby studentek pielęgniarstwa. Ministerstwo realizuje wiele projektów zachęcających do studiowania na kierunkach pielęgniarskich. Zdaniem przedstawicielki MZ w krajach UE odchodzi się od kształcenia w szkołach średnich (co kontrastuje z analizą przeprowadzoną przez ZPP). W Polsce od 20 lat nie ma kształcenia średniego pielęgniarek w związku z tym nie byłoby łatwo przywrócić wygaszone licea medyczne. Natomiast propozycja, aby opiekunom medycznym przekwalifikowanie się do zawodu pielęgniarki, np. przez zaliczenie jakiejś liczby przepracowanych godzin na poczet nauki zostanie rozważona. Możliwe, że pierwszy stopień studiów pielęgniarskich będzie niestacjonarny, co oznacza, ze opiekunowie medyczni będą mogli uzupełnić swoje wykształcenie. W tym zakresie nie ma jednak oficjalnego stanowiska.