Polska ma wieloletnie tradycje w uprawie tytoniu i należy do grupy pięciu największych producentów tytoniu w Unii Europejskiej, którzy dostarczają 85% produkcji całej Unii Europejskiej.

Specyfiką uprawy tytoniu jest jej wysoka pracochłonność, niski stopień zmechanizowania i duży udział pracy ręcznej. W kraju produkcja tytoniu rozwinęła się głównie w niewielkich obszarowo, rodzinnych gospodarstwach rolniczych, położonych przede wszystkim w województwach usytuowanych we wschodniej i południowej Polsce (województwo podlaskie, lubelskie, podkarpackie, małopolskie, świętokrzyskie).

Lokalizacja w naszym kraju fabryk światowych koncernów tytoniowych stawia Polskę na czołowym miejscu w UE pod względem produkcji i eksportu gotowych wyrobów tytoniowych. Przemysł przetwórczy ma istotne znaczenie z punktu widzenia utrzymania uprawy tytoniu w Polsce, która prowadzona jest w ok. 14 tysiącach gospodarstw na powierzchni ok. 13 tys. ha.  

Polska jest importerem netto tytoniu nieprzetworzonego. Tytoń przywożony jest głównie z Afryki, a także Brazylii i USA. W 2016 roku skupiono 29,9 tys. ton tytoniu krajowej produkcji oraz zaimportowano 111 tys. ton, jednocześnie eksport tytoniu nieprzetworzonego wyniósł 27 tys. ton. W opracowanym w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi „Programie Rozwoju Głównych Rynków Rolnych w Polsce na lata 2016-2020” jako główne cele w odniesieniu do rynku tytoniu wymieniono: utrzymanie uprawy tytoniu w Polsce oraz stabilizację sytuacji dochodowej plantatorów tytoniu.

W najbliższej przyszłości największe znaczenie dla utrzymania uprawy tytoniu w Polsce będą miały takie działania jak:

• odpowiedzialna społecznie polityka producentów wyrobów tytoniowych w zakresie zaopatrzenia w surowiec tytoniowy od lokalnych producentów tytoniu,
• zminimalizowanie kosztów robocizny i nakładów energii przy jednoczesnym uwzględnieniu jakości produkowanej rozsady,
• zwiększenie skali produkcji na poziomie gospodarstw i poprzez działania w ramach grup i organizacji producentów,
• redukowanie kosztów uprawy i zbiorów poprzez stopniowe wprowadzanie innowacji w zakresie zmechanizowania zbiorów liści,
• w tytoniu Virginia wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań zmniejszających nakłady energii na suszenie liści,
• usprawnienie współpracy w ramach łańcucha marketingowego poprzez utworzenie organizacji międzybranżowej.

Jednym z wyzwań na rynku tytoniu jest ograniczenie występowania szarej strefy w handlu wyrobami tytoniowymi i surowcem tytoniowym. W procedowanym obecnie  projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych proponuje się objęcie monitorowaniem krajowej uprawy tytoniu oraz produkcji i zbytu surowca tytoniowego, a także nadzór nad tymi uprawami. Zadania ww. zakresie ma wykonywać Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR). W tym celu proponuje się utworzenie rejestru producentów surowca tytoniowego. Warunkiem prowadzenia działalności w zakresie uprawy tytoniu, produkcji i zbytu surowca tytoniowego będzie uzyskanie wpisu producenta rolnego do ww. rejestru przez dyrektora oddziału terenowego KOWR. Wpis ten będzie dokonywany na wniosek producenta rolnego.

Projekt ustawy był już przedmiotem obrad Sejmu RP w dniu 11 października br. (pierwsze czytanie), a zatem można jeszcze wskazać, jakie korzyści osiągamy dzięki paleniu papierosów:   

Dym tytoniowy zawiera ponad 4 000 związków chemicznych, w tym ponad 40 znanych czynników rakotwórczych oraz szereg środków toksycznych. Nie ustalono żadnego bezpiecznego poziomu narażenia na dym, ani też nic nie wskazuje na to, aby dalsze badania naukowe miały go określić. W 1993 roku środowiskowy dym tytoniowy został zaliczony do kategorii znanych czynników rakotwórczych u ludzi przez Amerykańską Agencję Ochrony Środowiska, w 2000 roku – przez amerykański Departament Zdrowia i Usług Społecznych, a w 2002 roku – przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO IARC). Ponadto w 2000 roku rząd fiński, w 2001 roku rząd niemiecki, a w 2009 roku Rada UE zaliczyły go do kategorii czynników rakotwórczych w miejscu pracy.

Według badań przeprowadzonych przez Uniwersytet w Bristolu przeciętny palacz żyje 10 lat krócej niż osoba niepaląca. Każdy papieros kosztuje 11 minut życia! Obliczono również, że przeciętny palacz (mężczyzna) od 17 do 71 roku życia wypala 311 688 papierosów.

Palenie tytoniu nie tylko naraża na utratę zdrowia, ale i pogarsza wygląd skóry. U palaczy wcześniej występują zmarszczki, opóźnia się gojenie ran oraz zaostrza się stan wielu schorzeń skóry (np. trądziku oraz łuszczycy). Palenie doprowadza również do przebarwienia i pokrycia kamieniem zębów, wystąpienia nieświeżego oddechu i żółcenia palców.

Palenie tytoniu niesie za sobą poważne skutki zdrowotne. Palacze są szczególnie narażeni na:

• Choroby układu oddechowego – rozedmę płuc, przewlekłe zapalenie oskrzeli, raka płuc, raka języka, raka wargi, raka jamy ustnej, raka krtani, raka tchawicy, przewlekłą obstrukcyjną chorobę płuc, astmę oskrzelową, gruźlicę.
• Choroby układu krążenia – chorobę niedokrwienną serca, zawał mięśnia sercowego, miażdżycę zarostową kończyn dolnych, nadciśnienie tętnicze, tętniaka aorty.
• Inne choroby: raka nerki, raka pęcherza moczowego, raka przełyku, wrzody żołądka oraz dwunastnicy, przepukliny jelitowe, choroby oczu (katarakty, niedowidzenia, degenerację plamkową), impotencję, upośledzenie płodności.

Źródło: mz.gov.pl , minrol.gov.pl