W orzecznictwie utrwalone jest stanowisko, że przez miejsce zamieszkania - zgodnie z ogólną definicją zawartą w art. 25 k.c. – należy rozumieć miejscowość, w której osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu. Fakt naruszenia prawa w realizowaniu zadań własnych gminy w zakresie gospodarki mieszkaniowej z wykorzystaniem budynków zakupionych poza jej obszarem, nie mógł mieć znaczenia przy ustalaniu organu właściwego do rozpoznania wniosku o przyznanie świadczenia wychowawczego.
Tłem sprawy był spór kilkuletni spór pomiędzy dwoma gminami. Gmina X w 2015 r. podjęła uchwałę w sprawie realizacji zadania dotyczącego poprawy warunków mieszkaniowych społeczności romskiej. Na podstawie tej uchwały została przez Gminę X zakupiona nieruchomość na terenie Gmin Y. Gmina Y zaskarżyła uchwałę Gminy X do sądu. Wyrokiem z 10 lipca 2017 r. WSA w Krakowie uchyli uchwałę Rady Gminy X (sygn. III SA/Kr 585/17 CBOSA) wskazując, że uchwała rady gminy ustanawiająca zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy ma charakter prawa miejscowego, może ona zatem obowiązywać tylko na obszarze tej gminy, która ją podjęła. Nie można zatem przyjąć, że do mieszkaniowego zasobu gminy mogą wchodzić nieruchomości położone poza terytorium danej gminy, gdyż wówczas nie byłoby możliwe ustalenie przez gminę w odniesieniu do tej części jej zasobu mieszkaniowego zasad wynajmowania lokali w formie uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego. NSA wyrokiem z 5 grudnia 2018 r. utrzymał wyrok w mocy (sygn. I OSK 2729/17).
A.S. złożyła wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego na okres zasiłkowy 2019-2021 na czworo dzieci do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Y, który przekazał go do rozpatrzenia Miejskiemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej w X, wskazując go jako właściwy w sprawie. Ostatecznie spór o właściwość trafił do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Sąd jako organ właściwy do załatwienia sprawy wskazał burmistrza gminy Y. Sąd wskazał, że z akt sprawy wynikało, że w maju 2019 r. A.S. podpisała na czas nieokreślony umowę użytkowania budynku mieszkalnego znajdującego się w Y. Następnie dokonała wymeldowania z lokalu w X, jak również zgłosiła siebie i swoją rodzinę na pobyt stały w Y i została tam zameldowana. O pobycie i skoncentrowaniu swoich spraw życiowych na terenie Gminy Y świadczyło także złożenie przez nią deklaracji do lekarza pierwszego kontaktu w Y, jak również okoliczność zarejestrowania jej jako osoby bezrobotnej w Powiatowym Urzędzie Pracy właściwym dla Gminy Y. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego wszystkie powyżej wskazane okoliczności świadczą o skoncentrowaniu przez A.S. swoich spraw życiowych i zamiarze stałego pobytu w Y, a tym samym, o jej zamieszkiwaniu w tej miejscowości. Prowadzi to do uznania, że Burmistrz Y, jest właściwy do rozpoznania jej wniosku o przyznanie świadczenia wychowawczego.
Sąd zwrócił uwagę, że dla powyższej oceny nie mogła mieć znaczenia podnoszona przez Burmistrza Y okoliczność, że Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 5 grudnia 2018 r. I OSK 2729/17, stwierdził nieważność uchwały, na podstawie której gmina X zakupiła nieruchomość w Y, w której obecnie zamieszkuje A.S. Przepis art. 13 ust. 2 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci nie pozostawia wątpliwości, że jedynie miejsce zamieszkania stanowi o właściwości organu do rozpoznania wniosku w zakresie świadczenia wychowawczego. Tym samym, fakt naruszenia prawa przez Burmistrza X w realizowaniu zadań własnych gminy w zakresie gospodarki mieszkaniowej z wykorzystaniem budynków zakupionych poza jej obszarem, nie mógł mieć znaczenia przy ustalaniu organu właściwego do rozpoznania wniosku o przyznanie świadczenia wychowawczego.
Sąd podkreślił jednocześnie, że w przypadku zmiany okoliczności w sprawie, w tym utraty tytułu prawnego do lokalu i zmiany miejsca zamieszkania A.S., zmianie może ulec właściwość organu do rozpoznania wniosku o przyznanie świadczenia wychowawczego.
Źródło: CBOSA
