Jako przypadek szczególnie uzasadniający sytuację, w którym organ może odstąpić od żądania zwrotu należności za pobyt w DPS, należy uznać przypadek gdy żądanie zwrotu wydatków na udzielone świadczenie w całości lub części stanowiłoby dla osoby zobowiązanej nadmierne obciążenie lub też niweczyłoby skutki udzielanej pomocy. Okolicznością taką może być również trudna sytuacja życiowa lub rodzinna zobowiązanego. Organ zobligowany jest zatem do wszechstronnego rozważenia przesłanek wymienionych w tym przepisie, a w szczególności do zbadania, czy żądanie zwrotu udzielonego świadczenia stanowić może dla osoby zobowiązanej nadmierne obciążenie lub też zniweczyć skutki udzielonej pomocy- tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie, sygn. II SA/Ol 1066/19.
Przepis art. 104 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej umożliwia osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej ubieganie się o odstąpienie od żądania zwrotu, umorzenie kwoty nienależnie pobranych świadczeń w całości lub w części, odroczenie terminu płatności lub rozłożenie na raty. Ocenę zasadności wniosku i wybór sposobu jego załatwienia ustawodawca pozostawił uznaniu administracyjnemu. Wprawdzie w gestii organu pozostaje odmowa lub uwzględnienie wniosku zainteresowanego, nie oznacza to jednak jego dowolności przy wydawaniu rozstrzygnięcia.
Przy ocenie wniosku o umorzenie należności należy mieć przy tym na uwadze, że pomoc społeczna jest instytucją polityki państwa mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.
Należy również pamiętać, że zadaniem pomocy społecznej jest wspieranie osób i rodzin w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka. Pomoc społeczna powinna w miarę możliwości doprowadzić do życiowego usamodzielnienia się.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 28 stycznia 2020 r., sygn. II SA/Ol 1066/19
Źródło: CBOSA
