Przedsiębiorstwa społeczne pozornie niemal niczym nie różnią się od zwykłych przedsiębiorstw – prowadzą działalność w sferze gospodarczej, zatrudniają personel, sprzedają swoje usługi, konkurują z innymi firmami i ponoszą ryzyko przy prowadzeniu firm. Znaczącą różnicą jest cel ich działalności.

Przedsiębiorstwa społeczne nie są bowiem nastawione na maksymalizację zysków właścicieli czy udziałowców. One w swoich działaniach biznesowych skupiają się przede wszystkim na społecznie użytecznych celach, a środki, jakie wypracowują przeznaczają na cele społeczne. Obecnie w Polsce zarejestrowanych jest 1 087 tego typu przedsiębiorstw.

Przedsiębiorstwa społeczne zatrudniają w swoich szeregach osoby zagrożone wykluczeniem społecznym. Nierzadko również swoje działania nakierowują na poprawę ich życiowych sytuacji.

Status przedsiębiorstwa społecznego przyznawany jest w sposób uproszczony spółdzielniom socjalnym. Ubiegać się o niego mogą również organizacje pozarządowe, a także podmioty kościelne, o ile spełnią odpowiednie warunki, m.in. zatrudniają co najmniej 30 proc. osób o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności, bądź innych osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, a struktura zarządzania w tych miejscach opiera się na współzarządzaniu, akcjonariacie pracowniczym lub zasadach partycypacji pracowników.

W czerwcu 2018 roku na stronie internetowej Departamentu Ekonomii Społecznej i Solidarnej opublikowana została lista przedsiębiorstw społecznych. Było to istotne narzędzie pomocne w promowaniu przedsiębiorstw społecznych, a także wygodne miejsce do wyszukiwania odpowiednich podmiotów dla potencjalnych klientów w konkretnej branży.

W dniu opublikowania listy znalazły się na niej 644 przedsiębiorstwa społeczne z całej Polski. Rok później liczba ta wyniosła już 1087. Co ciekawe, na liście dominowały przedsiębiorstwa z branży gastronomicznej – było ich łącznie 198. Tuż za nimi uplasowały się firmy oferujące usługi edukacyjne i kulturalne - 173.

We wrześniu 2019 roku uruchomiona została Baza Przedsiębiorstw Społecznych, która zastąpiła dotychczasową listę. To, co ją odróżnia od poprzedniej listy, to interaktywność i aktualizacja bazy na bieżąco. Obecnie (stan na 9 stycznia br.) w bazie znajdują się 1153 podmioty. Najwięcej jest ich zlokalizowanych w woj. podkarpackim (170), śląskim (135) i wielkopolskim (122). Dominująca branżą jest niezmiennie gastronomia – 208 podmiotów.

Źródło: MRPiPS