Świadczenie w postaci usług opiekuńczych mogą również otrzymać osoby mające rodziny, niemniej w tych przypadkach ustawodawca odwołuje się do zasady pomocniczości, zwracając uwagę na obowiązki opiekuńcze wynikające z więzi rodzinnych. Osobie wymagającej opieki można przyznać usługi opiekuńcze dopiero wówczas, gdy opieki nie mogą jej zapewnić najbliżsi członkowie rodziny, obowiązki te ciążą również na małżonku, rodzicach, dziadkach, dzieciach, wnukach, pomimo że nie zamieszkują oni wspólnie z taką osobą- tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, sygn. III SA/Kr 676/19.

Zgodnie z przepisem art. 50 ust. 1 i 2 ustawy o pomocy społecznej osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych. Usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być przyznane również osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić.

Usługi opiekuńcze kierowane są przede wszystkim do osób samotnych, ponieważ nie mogą one liczyć na pomoc najbliższych. Dla przypomnienia osobą samotną jest osoba prowadząca jednoosobowe gospodarstwo domowe, niepozostająca w związku małżeńskim i nieposiadająca wstępnych ani zstępny.

Świadczenie w postaci usług opiekuńczych mogą również otrzymać osoby mające rodziny, niemniej w tych przypadkach ustawodawca odwołuje się do zasady pomocniczości, zwracając uwagę na obowiązki opiekuńcze wynikające z więzi rodzinnych.

Pomimo odwoływania się do powinności rodzinnych ustawodawca w art. 16 ust. 2 zastrzega, że gmina i powiat nie mogą odmówić pomocy osobie potrzebującej pomimo istniejącego obowiązku osób fizycznych lub prawnych do zaspokojenia jej niezbędnych potrzeb życiowych. Przepis ten stosuje się również wobec podmiotów, którym jednostki samorządu terytorialnego zleciły realizację zadań z zakresu pomocy społecznej. Zatem nie można odmówić wsparcia w postaci usług opiekuńczych tylko dlatego, że osoba wymagająca opieki ma rodzinę. 

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 9 października 2019 r., sygn. III SA/ Kr 676/19.

Źródło: CBOSA