Przesłanki nabycia statusu osoby bezrobotnej podzielono na przesłanki pozytywne, które powinny być spełnione, aby dana osoba mogła być uznana za bezrobotną, oraz na przesłanki negatywne, czyli te, które nie mogą zaistnieć, aby można było nadać konkretnej osobie status osoby bezrobotnej.
Oczywistym jest, że status osoby bezrobotnej można uzyskać jedynie wówczas, gdy spełnione zostaną przesłanki pozytywne i nie wystąpi żadna z przesłanek negatywnych. Osoba ubiegająca się o status osoby bezrobotnej musi poszukiwać zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, musi być także zarejestrowana w urzędzie pracy właściwym dla miejsca zameldowania stałego lub czasowego oraz musi mieć ukończone 18 lat. Następną przesłanką, jaką powinna spełnić osoba ubiegająca się o przyznanie statusu osoby bezrobotnej, jest zdolność i gotowość do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub w danej służbie albo innej pracy zarobkowej albo jeżeli jest osobą niepełnosprawną - co najmniej w połowie tego wymiaru czasu pracy. Na "gotowość do podjęcia zatrudnienia" składają się dwa elementy:
- subiektywny - chęć danej osoby do podjęcia zatrudnienia;
- obiektywny - brak przeszkód występujących po stronie osoby, która chce się zarejestrować jako bezrobotna.
Chodzi tu przy tym o możliwość podjęcia nie jakiejkolwiek działalności zarobkowej lecz gotowość - co do zasady (z wyjątkiem osób niepełnosprawnych) - do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy. Nie można tego utożsamiać wyłącznie z samą potencjalną chęcią podjęcia przez zainteresowanego pracy. Gotowości do pracy nie można sprowadzać wyłącznie do czynników subiektywnych istniejących po stronie zainteresowanego, ale musi być oceniana również w kategoriach obiektywnych, co oznacza rzeczywistą, faktyczną i aktualną możliwość podjęcia pracy. Podkreślenia jednak wymaga, że gotowości do podjęcia zatrudnienia nie należy utożsamiać z brakiem jakiegokolwiek zajęcia lub całkowitym zakazem podejmowania przez osobę bezrobotną innego zajęcia, lecz z brakiem takiej działalności lub obowiązków, które będą kolidować z realną możliwością podjęcia zatrudnienia. Tak więc, przez cały czas korzystania ze statusu osoby bezrobotnej taką osobę cechuje gotowość do podjęcia zatrudnienia, w tym również udziału w przewidzianych w ustawie formach aktywizacji zawodowej, którą jest między innymi udział w programach aktywizacyjnych i stażu.
Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 10 kwietnia 2019, sygn. akt: IV SA/Gl 896/18
