W 2016 r. w Polsce średnio miesięcznie 1921,1 tys. świadczeniobiorców korzystało ze świadczeń rodzinnych mających na celu finansowe wsparcie rodziny – tak wynika z opracowania Głównego Urzędu Statystycznego dotyczącego beneficjentów świadczeń rodzinnych w ubiegłym roku.

Jak informuje GUS, w porównaniu z 2015 r. liczba świadczeniobiorców korzystających ze świadczeń rodzinnych wzrosła o 6,2%. W ciągu 2016 r. otrzymali oni świadczenia na łączną kwotę 9,3 mld zł, tj. o 24,6% wyższą niż w roku poprzednim.

Wśród wydatków na świadczenia rodzinne wyraźnie dominowały wydatki na pomoc skierowaną do rodzin z dziećmi, czyli zasiłki rodzinne wraz z dodatkami, zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka i świadczenia rodzicielskie – 59,9% ogółu wydatków.

Natomiast wydatki na pomoc skierowaną dla osób niepełnosprawnych, czyli na świadczenia opiekuńcze, stanowiły 40,1% ogółu wydatków. Dla porównania w 2015 r. wydatki na pomoc dla rodzin z dziećmi stanowiły 53,9%, a wydatki na świadczenia opiekuńcze 46,1%.

Zasiłki rodzinne mają na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka. W 2016 r. na ten cel wypłacono 2,9 mld zł, natomiast na dodatki do zasiłków przeznaczono 1,5 mld zł. Razem stanowiły one 47,2% ogólnej kwoty wypłaconych świadczeń rodzinnych. W porównaniu z 2015 r. kwota wypłaconych zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami wzrosła o 17,6%. Średnio miesięcznie w 2016 r. zasiłek rodzinny pobierało 1118,1 tys. rodzin, tj. o 7,5% więcej niż rok wcześniej.

Wzrost liczby wypłaconych zasiłków rodzinnych spowodowany został m.in. tym, iż od 1 stycznia 2016 r. wprowadzono nowy sposób ustalania wysokości przysługujących zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami tzw. mechanizm złotówka za złotówkę. W 2016 r., dzięki tym zmianom, dodatkowo średnio miesięcznie 62,9 tys. dzieci otrzymało zasiłki rodzinne wraz z dodatkami na łączną kwotę 78,1 mln zł. Zasiłki te stanowiły blisko 3% wszystkich wypłaconych zasiłków rodzinnych.

Wśród rodzin pobierających zasiłki rodzinne, rodziny pełne stanowiły 80,0% (894,5 tys. rodzin), pozostałe 20,0% to rodziny niepełne (223,6 tys. rodzin). W 2016 r. z zasiłków rodzinnych korzystało 128,8 tys. rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym, co stanowiło 11,5% wszystkich rodzin pobierających zasiłek rodzinny. Spośród rodzin pełnych, rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym stanowiły 11,4%, natomiast wśród rodzin niepełnych odsetek ten wynosił 12,1%.

W strukturze rodzin (pełnych i niepełnych) pobierających zasiłek rodzinny zaobserwowano znaczne zróżnicowanie terytorialne. Najwyższy odsetek rodzin niepełnych odnotowano w województwie śląskim (31,2%). Kolejnymi województwami były dolnośląskie (29,6%) i lubuskie (28,9%). Natomiast najniższy odsetek rodzin niepełnych obserwowano w województwach południowo-wschodnich: w małopolskim – 12,7% i podkarpackim – 11,6%. Wśród rodzin pobierających zasiłek rodzinny najwięcej, tj. 77,3% (864,5 tys. rodzin) stanowiły rodziny wychowujące jedno lub dwoje dzieci. Rodziny wielodzietne, czyli z trójką dzieci i więcej (253,5 tys. rodzin) stanowiły 22,7% omawianej zbiorowości.

W większości województw, w strukturze rodzin pobierających zasiłek rodzinny według liczby dzieci, przeważały rodziny z dwójką dzieci na utrzymaniu, z wyjątkiem województw: zachodniopomorskiego i lubuskiego, w których przeważały rodziny z jednym dzieckiem. Wśród województw, w 2016 r. zaobserwowano także duże zróżnicowanie w udziale rodzin wielodzietnych (z trójką dzieci i więcej) w ogólnej populacji rodzin pobierających zasiłek rodzinny

Najwyższy udział rodzin wielodzietnych w ogólnej liczbie rodzin pobierających zasiłek rodzinny (powyżej 25%) odnotowano w województwach: małopolskim, podlaskim, pomorskim i podkarpackim, a najniższy (poniżej 20%) w województwach: łódzkim i świętokrzyskim. Sytuację ekonomiczną rodzin – beneficjentów zasiłków rodzinnych obrazuje struktura rodzin według dochodu w przeliczeniu na 1 osobę. Ponad 115 tys. rodzin, tj. 10,3% ogólnej liczby rodzin korzystających z zasiłków rodzinnych nie osiągało żadnych dochodów. Największą grupę, czyli 48,8% tworzyły rodziny, w których dochód netto zamykał się w granicach do 400 zł.

Mediana przeciętnego miesięcznego dochodu netto na 1 osobę w rodzinach korzystających z zasiłków rodzinnych w 2016 r. kształtowała się na poziomie 325 zł.

W omawianym roku duże dysproporcje przeciętnego miesięcznego dochodu netto na 1 osobę widoczne były w podziale na rodziny pełne i niepełne. W tym ujęciu bardziej korzystnie wskaźnik ten kształtował się dla rodzin pełnych. Mediana przeciętnego dochodu netto na 1 osobę w rodzinach pełnych wynosiła 340 zł i była wyższa o 65 zł od mediany przeciętnego dochodu netto dla rodzin niepełnych.

Z opracowaniem GUS można zapoznać się tutaj.