W myśl ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, piecza zastępcza winna mieć charakter tymczasowy, z dążeniem do możliwie jak najszybszego powrotu dziecka do rodziny biologicznej , a jeżeli jest to niemożliwe, dążenie do adopcji dziecka.

Celem art. 47 ust. 6 i 7 oraz art. 100 ust. 4a jest przyśpieszenie podejmowania rozstrzygnięć, w przedmiocie władzy rodzicielskiej nad dzieckiem, które przebywa w pieczy zastępczej. Obecnie termin 18 miesięcy wyznacza okres, w którym powinno dojść do ostatecznego uregulowania sytuacji dziecka.

Z Informacji Najwyższej Izby Kontroli z dnia 23 lutego 2017 roku dotyczącej wyników kontroli pn. Działania powiatów w zakresie tworzenia i wsparcia rodzin zastępczych wynika, że system pieczy zastępczej nie zapewnia dzieciom w zadowalającym stopniu zakładanego w ustawie stabilnego środowiska wychowawczego, a przyjęta w ustawie hierarchia celów: powrót do rodziny biologicznej - adopcja - opieka i wychowanie w środowisku zastępczym - nie jest osiągana.

W kontekście potrzeby zapewnienia dzieciom stabilnego środowiska wychowawczego, Najwyższa Izba Kontroli wskazała między innymi na celowość nowelizacji ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej poprzez skrócenie terminu 18 miesięcy, po którym organizator pieczy zastępczej, w przypadku gdy nie ustały przyczyny umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej, występuje do sądu z wnioskiem o wszczęcie postępowania o uregulowanie sytuacji prawnej dziecka.

Na powyżej przedstawioną informacje powołał się Rzecznik Praw Dziecka w swoim wystąpieniu do Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Elżbiety Rafalskiej.

Jak wskazał Rzecznik przedłużający się pobyt dziecka w pieczy zastępczej często utrudnia powrót dziecka do rodziny biologicznej albo zmniejsza jego szanse na adopcję. Zauważył również, że rodzice zastępczy nie są opiekunami prawnymi i nie mogą reprezentować, dziecka przed różnymi instytucjami. Prawnymi opiekunami nadal pozostają rodzice biologiczni. Utrudnia to sprawne działanie w istotnych sprawach dziecka, np. w sytuacji, gdy dziecko umieszczone w pieczy wymaga na przykład diagnozy medycznej lub specjalistycznego leczenia.

W ocenie Rzecznika, z uwagi na prawo dziecka do wychowania w rodzinie oraz stabilnego środowiska wychowawczego, sytuacja prawna dziecka powinna być uregulowana w terminie nie dłuższym niż 6 miesięcy od dnia umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej. Termin ten jest zdaniem Rzecznika wystarczający do oceny możliwości powrotu dziecka do jego rodziny.

W związku z dokonywanym w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przeglądem ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,  Rzecznik zwrócił się do Pani Minister z prośbą o rozważenie zasadności nowelizacji art. 47 i 100 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, poprzez skrócenie terminu, w którym powinno dojść do ostatecznego uregulowania sytuacji dziecka, tj. do 6 miesięcy.

Źródło: www.brpd.gov.pl