8 czerwca br. podczas V Kongresu Rodzicielstwa Zastępczego miasto Sosnowiec i Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Sosnowcu otrzymały wyróżnienie od Koalicji na Rzecz Rodzinnej Opieki Zastępczej za konsekwentne, od 5 lat wspieranie rozwoju rodzinnej opieki zastępczej.

Wyróżnienie zostało przyznane na podstawie danych ilościowych i jakościowych z okresu ostatnich pięciu lat, a także opinii rodziców zastępczych sprawujących pieczę nad powierzonymi dziećmi. Jest to nagroda za wzmożone wysiłki w kierunku deinstytucjonalizacji, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb małych dzieci.

Zmniejszenie liczby dzieci umieszczonych w placówkach opiekuńczo - wychowawczych o ponad połowę (z 267 dzieci w roku 2012 do 141 dzieci na koniec 2016r.) i zapewnienie miejsca w rodzinach zastępczych dla małych dzieci, które zgodnie ze swoimi potrzebami rozwojowymi oraz przepisami ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej powinny wychowywać się w środowisku rodzinnym, a nie instytucjonalnym jest efektem konsekwentnych działań Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sosnowcu, przy dużym wsparciu ze strony władz miasta.

- Dzięki intensywnej pracy z rodzicami biologicznymi osiągamy znaczące wyniki, jeżeli chodzi o powrót dzieci z pieczy zastępczej do swoich rodzin naturalnych. W 2016 roku, dzięki wsparciu asystentów rodziny ponad 40 dzieci powróciło do rodziców biologicznych. Stała współpraca pracowników Działu ds. Rodzin i Asysty Rodzinnej, Zespołu ds. Rodzinnej Pieczy Zastępczej z rodzicami zastępczymi, władzami miasta, ośrodkiem adopcyjnym, sądem rodzinnym i organizacjami pozarządowymi stworzyła w Sosnowcu efektywny system wsparcia rodziny i rodzinnej pieczy zastępczej. Dzięki temu wyróżniamy się w skali kraju, a dzieci mogą wychowywać się w rodzinach, a nie w placówkach – tłumaczy Monika Holewa, dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sosnowcu.

Osiągnięte wskaźniki, dzięki którym przyznano nagrodę to:

1. Profesjonalizacja zawodu rodzica zastępczego - liczba rodzin zastępczych zawodowych wzrosła z 2 rodzin zawodowych w 2012r. do 18 zawodowych form rodzinnej pieczy zastępczej w 2017r. ( w tym 15 rodzin zawodowych i 3 rodzinnych domów dziecka), dzięki czemu:
   • wszystkie noworodki są umieszczane w rodzinach zastępczych, a nie w placówkach,
   • małe dzieci, które nie mogą wychowywać się w swoich rodzinach biologicznych umieszcza się w rodzinach zastępczych, a nie w placówkach, co daje im większe szanse na prawidłowy rozwój psychofizyczny, przede wszystkim przeciwdziała zaburzeniom więzi,
   • dzieci w rodzinach zastępczych zawodowych przebywają określony czas - do czasu adopcji lub powrotu do rodziców biologicznych.
2. Liczba dzieci w placówkach opiekuńczo-wychowawczych zmalała o ponad połowę.
3. Pozyskiwanie nowych kandydatów na rodziców zastępczych, którzy są szkoleniu wg autorskiego programu zatwierdzonego przez ministra właściwego ds. rodziny.
4. Powstanie grupy superwizyjnej dla rodzin zastępczych, które mogą się integrować i wzmacniać swoje kompetencje zawodowe.
5. Zawodowe rodziny zastępcze mogą korzystać z bezpłatnej psychoterapii i szkoleń podnoszących ich kwalifikacje i zapobiegających wypaleniu zawodowemu (środki pozyskane z EFS).
6. Rodziny mogą korzystać ze specjalistycznego poradnictwa psychologów i pedagogów oraz stałego wsparcia i pomocy koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej.
7. Zatrudniono wystarczającą liczbę asystentów rodzin, którzy pracują z rodzicami biologicznymi i koordynatorów, którzy pracują z rodzinami zastępczymi (obecnie koordynator rodzinnej pieczy zastępczej obejmuje swoim wsparciem nie więcej niż 15 rodzin a wcześniej pracownik socjalny wspierał nawet 150 rodzin i pełnoletnich wychowanków). Pod kątem zatrudnienia i otrzymanej dotacji z budżetu państwa na ten cel Sosnowiec plasuje się na 2 miejscu w woj. śląskim i 6 w skali kraju.
8. Realizowane są wszystkie nowe formy wsparcia finansowego rodzin zastępczych, również fakultatywne, co jest rzadkością w innych powiatach np. dofinansowanie do wypoczynku dziecka, środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego oraz przeprowadzenie niezbędnego remontu, pokrycie kosztów zdarzeń losowych lub zdarzeń mających wpływ na jakość sprawowanej opieki.
9. Rodziny zastępcze zawodowe mogą korzystać z urlopu wypoczynkowego oraz wsparcia rodziny pomocowej i osoby do pomocy w opiece nad dzieckiem i przy pracach gospodarskich.
10. Dzieci z rodzin zastępczych mogą uczestniczyć w zajęciach terapeutycznych, rozwojowych, integracyjnych i artystycznych.
11. Rodzinna piecza zastępcza wciąż się rozwija - kierunek rozwoju to profesjonalizacja zawodu rodzica zastępczego.

Obecnie w Sosnowcu funkcjonują 282 rodziny zastępcze, w których przebywa 386 dzieci pozbawionych właściwej opieki rodzicielskiej. Dla porównania w 4 sosnowieckich placówkach opiekuńczo - wychowawczych przebywa 142 dzieci.

- To, co nas najbardziej cieszy, to fakt, że w przeciwieństwie do innych powiatów nie mamy już problemów z pozyskiwaniem nowych kandydatów na rodziny zastępcze zawodowe i niezawodowe. Z powodzeniem udaje nam się promować ideę rodzicielstwa zastępczego poprzez włączanie w nasze działania społeczności lokalnej oraz środowiska rodzin zastępczych i organizacji pozarządowych. Oczywiście wykorzystujemy tradycyjne środki przekazu, tj. ulotki, plakaty, banery reklamowe, informacje w lokalnych mediach oraz w mediach społecznościowych ale z naszych doświadczeń wynika, że bardziej skuteczną reklamą rodzicielstwa zastępczego są osobiste kontakty rodzin zastępczych, które dzielą się doświadczeniami z osobami zaprzyjaźnionymi i zachęcają do podjęcia się roli rodzica zastępczego. Obecnie coraz częściej zgłaszają się osoby z okolicznych powiatów, które chcą być rodzinami zastępczymi dla sosnowieckich dzieci. Jest to dowód na to, że nasze rodziny zastępcze doceniają wzajemną współpracę i otwartość Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sosnowcu na potrzeby zarówno dzieci pozbawionych właściwej opieki ze strony swoich rodziców biologicznych, jak i rodziców zastępczych w zakresie zapewnienia tym dzieciom profesjonalnej opieki – podaje dyrektor Monika Holewa.