Do zaopiniowania przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego wpłynął projekt ustawy zmieniającej ustawę o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw. Resort cyfryzacji ponownie proponuje pakiet zmian legislacyjnych, mających na celu ułatwienie realizacji sieci telekomunikacyjnych. Tym razem jednak, jak twierdzi ministerstwo cyfryzacji, chodzi o przygotowanie warunków dla sieci 5G.

Zgodnie z projektem ustawy, rozwój piątej generacji systemów bezprzewodowych, w skrócie 5G, bez wątpienia stanowi jedno z najważniejszych wyzwań współczesnej – jak najszerzej rozumianej – telekomunikacji. Systemy 5G mają oczywiście stanowić kolejny etap rozwoju standardów telekomunikacyjnych, znacznie przekraczający przewidywanymi funkcjonalnościami to, co oferuje standard 4G. Spodziewany zakres zmian będzie tu bardzo szeroki – migracja w kierunku systemów piątej generacji z całą pewnością nie ograniczy się jedynie do zdefiniowania nowych standardów dostępu, lecz będzie wymagała zupełnie nowego spojrzenia na łączność bezprzewodową.

Problemy…

Proponowane w ustawie rozwiązania stanowią rozwiązanie m.in. następujących problemów:

1. zbyt niski poziom wartości granicznych promieniowania elektromagnetycznego (PEM) w środowisku;
2. wysokie opłaty za zajęcie pasa drogowego w zakresie infrastruktury telekomunikacyjnej w przypadku dróg zarządzanych przez JST;
3. skomplikowany i czasochłonny proces administracyjny w zakresie spraw budowlanych związanych z budową i modernizacją stacji bazowych telefonii komórkowej oraz innego rodzaju infrastruktury telekomunikacyjnej;
4. utrudnienia w uzyskaniu przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych dostępu do infrastruktury technicznej operatorów sieci oraz dostępu do nieruchomości zapewnianego przez właścicieli, użytkowników wieczystych i zarządców nieruchomości na cele związane z zapewnieniem telekomunikacji, zarówno na etapie zawierania umowy jak i w toku postępowań przez Prezesem UKE;
5. nadal występujące w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego (MPZP) zakazy i ograniczenia w zakresie lokalizowania inwestycji telekomunikacyjnych;
6. wysokie opłaty za dostęp do gruntów leśnych z tytułu umieszczania infrastruktury telekomunikacyjnej oraz trudności w zawierania umów o dostęp z tego zakresu;
7. istniejące zakazy i ograniczenia dotyczące stacji bazowych na terenach uzdrowisk, parków narodowych oraz rezerwatów przyrody;
8. wątpliwości związane z definiowaniem miejsc dostępnych dla ludności w kontekście PEM;
9. braki w zakresie regulacji mających na celu możliwie największą elektronizację procesów przekazywania wyników pomiarów PEM w środowisku oraz zgłoszeń instalacji emitujących PEM, przedkładanych właściwym organom;
10. czasochłonność procedury zgłaszania instalacji emitujących PEM nowo zbudowanej lub zmienionej w sposób istotny;
11. problemy w zakresie pozyskania dostępu do infrastruktury drogowej, kolejowej itp. w celu zainstalowania urządzeń i linii telekomunikacyjnych;
12. odpłatność dostępu do infrastruktury komunalnej, ulicznej itp. w celu zainstalowania urządzeń radiowych małej mocy i doprowadzenia linii transmisyjnej;
13. nieprawidłową realizację przez inwestorów obowiązku wyposażania określonych kategorii budynków w instalację telekomunikacyjną zgodną z przepisami w sprawie warunków techniczno-budowlanych wydanych na podstawie ustawy Prawo budowlane, umożliwiającą przyłączenie do publicznych sieci telekomunikacyjnych wykorzystywanych do świadczenia tych usług, przy zachowaniu zasady neutralności technologicznej;
14. zbyt wysokie opłaty za wpis do księgi wieczystej służebności przesyłu oraz roszczeń wynikających z umów z art. 30 lub 33 ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych;
15. brak podstawy prawnej umożliwiającej JST zawarcie z inwestorem umowy, która mogłaby przewidywać preferencyjne warunki inwestycyjne (związane z ustaleniem obniżonej stawki opłaty za zajęcie pasa drogowego) dla konkretnego zamierzenia inwestycyjnego, które będzie realizowało określone potrzeby wspólnoty, a które nie mogłyby być zrealizowane bez stworzenia przez JST takiego korzystnego otoczenia inwestycyjnego;
16. brak w pełni efektywnych mechanizmów koordynacji inwestycji w zakresie dostępu do pasa drogowego;
17. brak informacji na stronach internetowych zarządców dróg informacji o planowanych budowie, przebudowie lub remoncie drogi;
18. istniejąca możliwość dublowania infrastruktury telekomunikacyjnej przez jednostki samorządu terytorialnego (JST);
19. formy prowadzenia narad koordynacyjnych;
20. brak przepisów umożliwiających udzielanie przez zainteresowane JST dotacji celowych na przyłącza telekomunikacyjne NGA. 

… proponowane rozwiązania

Resort zaproponował przepisy, które maja na celu m.in:

1. przyspieszenie procesu inwestycyjno-budowlanego dla infrastruktury telekomunikacyjnej (poprzez m.in. doprecyzowanie pojęć z zakresu Prawa budowlanego, umożliwienie budowy sieci nowej generacji bez pozwolenia na budowę, wprowadzenie narzędzia w postaci tzw. kwalifikacji środowiskowej, przyspieszenie procedury zgłaszania instalacji emitujących PEM);
2. obniżenie kosztów budowy oraz eksploatacji nowoczesnych sieci telekomunikacyjnych (poprzez m.in. obniżenie opłat z tytułu zajęcie pasa drogowego, obniżenie opłat za wpis do księgi wieczystej służebności przesyłu oraz roszczeń wynikających z umów z art. 30 lub 33 ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych oraz generalne uproszczenie procesu inwestycyjnego);
3. zwiększenie możliwości wykorzystania istniejącej infrastruktury technicznej na cele telekomunikacyjne, w tym obniżenie kosztów uzyskiwania dostępu do niej (poprzez m.in. wprowadzenie obowiązku zapewnienia nieodpłatnego dostępu do infrastruktury technicznej jednostek samorządu terytorialnego, państwowych lub samorządowa jednostka organizacyjna w celu realizacji sieci nowej generacji);
4. dalsze ułatwienia w uzyskiwaniu dostępu do nieruchomości, w tym do budynków w celu zapewnienia telekomunikacji (m.in. poprzez sprecyzowanie, iż instalacja telekomunikacyjna budynku, w którą musi wyposażyć inwestor określone kategorie budynków na etapie ich realizacji ma stanowić część składową nieruchomości);
5. zwiększenie możliwości lokalizowania infrastruktury telekomunikacyjnej na obszarach na których do tej pory występował zakaz lub znaczące ograniczenia w tym zakresie, takich jak uzdrowiska, parki narodowe, rezerwaty przyrody (poprzez m.in. zniesienie zakazów i ograniczeń w lokalizowaniu stacji bazowych telefonii komórkowej na terenach uzdrowiskowych i poddanie tych obszarów ogólnemu reżimowi oraz umożliwienie – w ściśle określonych przypadkach i po spełnieniu określonych wymogów - instalacji infrastruktury telekomunikacyjnej o nieliniowym charakterze na terenach parków narodowych oraz rezerwatów przyrody w celu związanym z zapewnieniem telekomunikacji na tych obszarach);
6. zwiększenie uprawnień jednostek samorządu terytorialnego w zakresie kreowania przyjaznego otoczenia inwestycyjnego w zakresie inwestycji, które będą zaspokajały zbiorowe potrzeby wspólnoty, a które nie mogłyby być zrealizowane bez stworzenia przez jednostkę samorządu terytorialnego takiego korzystnego otoczenia inwestycyjnego poprzez wprowadzenie narzędzia tzw. umowy inwestycyjnej.

Projekt będzie analizowany przez Zespół ds. Społeczeństwa Informacyjnego KWRiST.