Posłowie z dwóch komisji sejmowych - edukacji oraz ds. Unii Europejskiej zapoznali się informacjami resortów edukacji oraz nauki i szkolnictwa wyższego na temat polityki młodzieżowej - polskiej i unijnej. Jak powiedziała na posiedzeniu komisji wiceminister edukacji Iwona Michałek, celem podejmowanych działań na rzecz młodych ludzi w kraju jest poprawa sytuacji młodego pokolenia szczególnie w zakresie jego aktywnego udziału w rynku pracy i uczestnictwa w życiu społecznym i politycznym. krajowa polityka młodzieżowa wyraża się w wielu uwarunkowaniach prawnych odnoszących się do młodzieży w zakresie edukacji, zatrudnienia, zdrowia, sportu, kultury itd. Odpowiedzialność za prowadzenie polityki na rzecz młodzieży jest podzielona między kilka resortów. Ponadto sprawami młodzieży zajmuje się wiele instytucji państwowych, samorządowych i organizacji pozarządowych pracujących na rzecz młodzieży.
Po pierwsze, poprawa jakości kształcenia i jego lepsze dostosowanie do potrzeb rynku pracy
W Polsce w ostatnich latach przeprowadzono m.in.: kompleksową reformę systemu edukacji, reformę szkolnictwa zawodowego i kształcenia ustawicznego dorosłych, reformę szkolnictwa wyższego. Przyjęto m.in.: dokument strategiczny w obszarze uczenia się przez całe życie - Zintegrowaną Strategię Umiejętności, ustawę o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji. Również od kwestii rynku pracy swoje wystąpienie rozpoczął wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego, piastujący swoje stanowisko nieco ponad miesiąc, prof. Wojciech Maksymowicz. Ma on monitorować wdrażanie nowej ustawy o szkolnictwie wyższym, tzw. ustawy 2.0 (oraz zająć się przede wszystkim problemem kształcenia lekarzy). Zmiany w szkolnictwie wyższym, wdrażane od października ubiegłego roku, mają "znacząco polepszyć efekty kształcenia młodych ludzi w Polsce". Jak twierdzą autorzy informacji przygotowanej dla posłów, ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce wraz ze stosownymi rozporządzeniami stanowi kompleksową zmianę podejścia do kształcenia, prowadzenia badań naukowych i zarządzania uczelnią. Dalszą część informacji resortu szkolnictwa wyższego stanowią opisy programów wymiany studenckiej oraz podobnie jak w informacji MEN - obszerny fragment poświęcony Erasmus+, unijnemu programowi w zakresie kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu na lata 2014-2020.
Po drugie, aktywizacja
Jak podkreślili autorzy informacji przygotowanej przez MEN, w Polsce toczy się debata na temat kształtu polityki młodzieżowej państwa nakierowanej na aktywne włączenie się w nią młodych ludzi. Główne wyzwania związane są z uczestnictwem i zaangażowaniem młodych osób z mniejszymi szansami, z różnym bagażem doświadczeń oraz osób, które nie udzielają się w ramach organizacji młodzieżowych. Bardzo ważne jest również większe zaangażowanie młodych naukowców i osób pracujących z młodzieżą. Sukces podejmowanych inicjatyw wspierających wszechstronny rozwój młodych ludzi w równym stopniu zależy od udziału wszystkich zainteresowanych stron, przede wszystkim organizacji młodzieżowych oraz regionalnych i lokalnych władz, a także partnerów społecznych i młodzieży niezrzeszonej w organizacjach.
Dla rządu szczególnie ważną kwestią jest podejmowanie działań na rzecz jak najszerszego zaktywizowania młodych ludzi – ze szczególnym uwzględnieniem młodzieży zmarginalizowanej i narażonej na wykluczenie, która nie pracuje, nie kształci się ani nie szkoli, a także młodzieży z terenów wiejskich. W związku z tym, że wzmacnianie pozycji młodzieży zaczyna się od działania w ramach najbliższego otoczenia, w opinii MEN rozwiązaniem wyzwań związanych z dotarciem do młodzieży może być podejmowanie działań na poziomie lokalnym, skuteczne promowanie możliwości udziału w programach i inicjatywach, jak również organizowanie wspólnych spotkań młodych ludzi i polityków w celu przełamywania barier oraz wypracowywania dobrych i sprawdzonych praktyk komunikacji.
W opinii resortu edukacji obecne możliwości udziału młodych ludzi w procesie decyzyjnym są "całkiem spore". Problem leży więc, zdaniem przedstawicieli ministerstwa, raczej nie w możliwościach, a w woli i nawyku korzystania z nich. Należałoby zatem położyć większy nacisk na włączenie do szkolnych programów nauczania kwestii motywowania młodych ludzi do uczestnictwa w życiu społecznym. I jak, powiedziała pani wiceminister, to właśnie stara się robić obecnie ministerstwo.
Z unijnej perspektywy
Kluczowym dokumentem w zakresie przyszłej unijnej polityki młodzieżowej ma być Strategia Unii Europejskiej na rzecz młodzieży na lata 2019–2027, przyjęta w listopadzie ubiegłego roku. Natomiast obecnie strategiczne kierunki polityki wobec młodzieży wyznacza Inicjatywa "Mobilna młodzież". To jedną z siedmiu tzw. inicjatyw przewodnich strategii „Europa 2020”. Ma na celu zwiększenie wydajności systemów kształcenia i wzmocnienie międzynarodowej atrakcyjności europejskiego szkolnictwa wyższego. Przykładem podjętych działań może być inicjatywa z 2013 r. "Gwarancje dla młodzieży". Innym głównym punktem inicjatywy „Mobilna młodzież” jest umożliwienie młodzieży studiowania i uczenia się za granicą. Cel ten pomaga osiągnąć znany program Erasmus+.
