W świetle art. 49 ust. 1 pkt 2 ustawy o kierujących pojazdami, sprawdzeniu kwalifikacji w formie egzaminu państwowego podlega osoba posiadająca prawo jazdy lub pozwolenie na kierowanie tramwajem w razie uzasadnionych zastrzeżeń co do jej kwalifikacji. Stosownie do art. 99 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, starosta wydaje decyzję administracyjną o skierowaniu kierowcy lub osoby posiadającej pozwolenie na kierowanie tramwajem na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji w formie egzaminu państwowego, jeżeli istnieją uzasadnione zastrzeżenia co do ich kwalifikacji.

Naruszanie przepisów ruchu drogowego będzie podstawą "uzasadnionych zastrzeżeń" co do kwalifikacji kierowcy jeżeli okoliczności towarzyszące naruszeniu zasad ruchu drogowego świadczą o tym, że jedną z ich przyczyn był brak umiejętności praktycznych do kierowania pojazdami lub brak wiedzy z zakresu ruchu drogowego. Dopiero zaistnienie takiego swoistego związku przyczynowego może być podstawą formułowania "uzasadnionych zastrzeżeń" co do kwalifikacji danego kierowcy. Sama częstotliwość zdarzeń drogowych nie świadczy o wystąpieniu "uzasadnionych zastrzeżeń" co do kwalifikacji do kierowania pojazdami.

Przesłanka "uzasadnionych zastrzeżeń" jest zarezerwowana dla przypadków ewidentnych, które nie budzą wątpliwości co do okoliczności braku posiadania umiejętności praktycznych kierowania pojazdem przy jednoczesnym wykazywaniu braku wiedzy w zakresie przepisów ruchu drogowego. Podkreślić przy tym trzeba, że oprócz umiejętności kierowania pojazdem kierujący powinien bezpiecznie zachowywać się na drodze, współdziałać z innymi uczestnikami ruchu drogowego kierując się normami społecznymi w warunkach społecznie akceptowalnych. Powyższe kwestie powinny stanowić punkt odniesienia dla oceny zaistniałych w konkretnej sprawie warunków, które nie sposób ująć przy użyciu uogólnień czy zwrotów niedookreślonych.

Każdy przypadek wymaga odrębnego zbadania okoliczności, w jakich kierowca korzystając z uprawnienia do kierowania pojazdami nie zachowuje ustalonych norm, a jego postawa może być rozważana jako przypadek zaistnienia "uzasadnionych zastrzeżeń" co do kwalifikacji kierowania pojazdami.

Wyrok NSA z dnia 15 czerwca 2020 r., sygn. akt: I OSK 2432/19