Ustawa o kierujących pojazdami przewiduje, że w przypadku gdy zmiana stanu faktycznego w zakresie adresu kierowcy wymagająca wydania nowego prawa jazdy lub pozwolenia na kierowanie tramwajem, spowodowana została zmianami administracyjnymi, rada powiatu może, w drodze uchwały, zmniejszyć opłatę za wydanie lub zwolnić od jej uiszczenia osoby obowiązane do ubiegania się o wydanie tych dokumentów (art 18a).

Na podstawie powyższego przepisu rada powiatu podjęła uchwałę w sprawie obniżenia opłaty za wymianę prawa jazdy o kwotę 40 zł osobom, które są obowiązane ubiegać się o wydanie tego dokumentu z powodu zmian stanu faktycznego w zakresie adresu kierującego pojazdami spowodowanych zmianą nazwy ulicy wskutek zastosowania art. 6 ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.

Uchwałę tę zakwestionował organ nadzoru wskazując, że została podjęta z istotnym naruszeniem prawa. Jak wskazał Wojewoda, istotnie, przepis art. 18a ustawy o kierujących pojazdami zawiera upoważnienie dla rady powiatu do podjęcia uchwały zmniejszającej opłatę za wydanie prawa jazdy lub zwolnienie od jej uiszczenia osób obowiązanych do ubiegania się o wydanie tego dokumentu, w przypadku gdy zmiana stanu faktycznego w zakresie adresu kierowcy wymagająca wydania nowego prawa jazdy lub pozwolenia na kierowanie tramwajem, spowodowana została zmianami administracyjnymi.

Powyższy przepis nie znajduje jednak zastosowania do przypadku wymiany prawa jazdy w sytuacji zmiany adresu kierującego pojazdami, gdy ta zmiana adresu nastąpiła w trybie i na zasadach określonych w art. 6 ustawy. Ustawodawca w art. 5 ust. 2 ustawy wyraźnie wskazał, że zmiana nazwy (w tym zmiana nazwy ulicy) dokonana na podstawie ustawy nie ma wpływu na ważność dokumentów zawierających nazwę dotychczasową, a zatem nie istnieje obowiązek wymiany dokumentów zawierających adres z dotychczasową nazwą ulicy. Z powyższego wynika zatem, że przedmiotowa uchwała skierowana została do nieistniejącego adresata, bowiem nie istnieją i nie pojawią się w przyszłości osoby zobowiązane do wymiany prawa jazdy w związku ze zmianą nazwy ulicy wskutek zastosowania art. 6 ustawy. Już z tego powodu uchwała ta winna być wyeliminowana z obrotu prawnego, jako naruszająca zasadę zaufania obywateli do organów państwa (art. 2 Konstytucji RP), gdyż czytając jej treść można dojść do wniosku, że w przypadku zmiany nazwy ulicy, w trybie i na zasadach określonych w art. 6 ustawy, istnieje obowiązek wymiany prawa jazdy, co stoi w opozycji do postanowień art. 5 ust. 2 ustawy.

Przede wszystkim jednak, jak wskazał Wojewoda rada nie była uprawniona w tym przypadku do podjęcia uchwały, o której mowa w art. 18a ustawy o kierujących pojazdami, a to z uwagi na treść art. 5 ust. 1 ustawy. W przepisie tym ustawodawca wprowadził całkowite zwolnienie od opłat pism oraz postępowań sądowych i administracyjnych w sprawach dotyczących ujawnienia w księgach wieczystych oraz uwzględnienia w rejestrach, ewidencjach i dokumentach urzędowych zmiany nazwy dokonanej na podstawie ustawy. W powyższym zakresie mieści się również zwolnienie od opłat postępowań administracyjnych w sprawie wymiany prawa jazdy.

Zatem, podejmując przedmiotową uchwałę rada powiatu uregulowała materię zawartą już w akcie wyższego rzędu, w dodatku modyfikując przepis ustawy. Taka uchwała jako istotnie naruszająca prawo jest nieważna. Dodatkowo, przepis ustawy o samorządzie powiatowym stanowi, iż uchwała organu powiatu sprzeczna z prawem jest nieważna.

Mając na uwadze powyższe organ stwierdził nieważność przedmiotowej uchwały.  

Źródło: Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z dnia 27 lipca 2017 r., NPII.4131.1.406.2017, LEX