Nadzór sprawowany przez inwestorów publicznych (czyli zarządców dróg powiatowych i gminnych) nad realizacją robót budowlanych zleconych do wykonania na drogach lokalnych nie był sprawowany prawidłowo w większości jednostek – wykazała kontrola Najwyżej Izby Kontroli.  W dwóch jednostkach z 13 objętych kontrolą NIK wykryła istotne nieprawidłowości przy udzielaniu zamówień publicznych na wykonanie robót drogowych.  W związku z ustaleniami kontroli, NIK skierowała dwa zawiadomienia do prokuratury o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstw.

Kontroli poddano 13 urzędów, które realizują zadania zarządców dróg lokalnych – sześć urzędów gmin, sześć zarządów dróg powiatowych i jedno starostwo powiatowe. Zbadano 39 zadań dotyczących budowy, przebudowy i remontów dróg lokalnych realizowanych w tych jednostkach w latach 2012-2018.

Rozwój sieci dróg lokalnych jest niezwykle ważny dla podejmowania inicjatyw gospodarczych, co z kolei przyczynia się do polepszenia jakości życia mieszkańców gmin i powiatów. Dobry stan lokalnej sieci drogowej przeciwdziała też tzw. wykluczeniu komunikacyjnemu. W województwie lubelskim zły stan dróg lokalnych wciąż stanowi jednak barierę dla zrównoważonego rozwoju.

W latach 2012-2018 wydatki gmin i powiatów z terenu województwa na drogi lokalne finansowane były zarówno ze środków własnych, jak i pochodzących z dotacji z budżetu państwa oraz programów Unii Europejskiej.

W ośmiu skontrolowanych jednostkach inwestorzy publiczni i działający w ich imieniu inspektorzy nadzoru inwestorskiego nie sprawowali prawidłowo nadzoru nad realizacją robót prowadzonych na objętych kontrolą zadaniach. Nie przestrzegano istotnych wymogów formalno-prawnych dotyczących kontrolowanej działalności lub nie egzekwowano rzetelnie ustaleń zawartych w specyfikacjach technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych (STWiORB), określających warunki przystąpienia do robót budowlanych, ich prowadzenia i dokonywania odbiorów. W siedmiu z trzynastu skontrolowanych jednostek nie zapewniono przestrzegania wymogów wynikających z przepisów wykonawczych do prawa o ruchu drogowym, istotnych dla zapewnienia bezpieczeństwa tego ruchu, określających warunki przystąpienia do robót budowlanych prowadzonych na drogach publicznych. Inwestorzy publiczni oraz działający w ich imieniu inspektorzy nadzoru nie zapewnili należytego wywiązywania się wykonawców robót z obowiązków dotyczących rzetelnego prowadzenia dokumentacji budowy, w szczególności w zakresie dzienników budowy - dokumentów istotnych dla prawidłowego wykonywania nadzoru nad jakością robót budowlanych. 

W czterech jednostkach inspektorzy nadzoru nierzetelnie potwierdzali w dokumentach budowy zakres faktycznie zrealizowanych robót. 

Tylko w dwóch skontrolowanych jednostkach (ZDP w Janowie Lubelskim i ZDP w Puławach) korzystano z możliwości przeprowadzania - niezależnie od wykonawcy robót - badań laboratoryjnych jakości materiałów użytych do wykonania warstw konstrukcyjnych drogi oraz zgodności ich wykonania z obowiązującymi normami i ustaleniami STWiORB. W pozostałych jednostkach przy odbiorach robót korzystano jedynie z wyników badań jakościowych przedłożonych przez ich wykonawcę, zrealizowanych często w jego laboratorium drogowym. Nie sprzyjało to skutecznemu egzekwowaniu należytej jakości wykonania zleconych robót drogowych.

W efekcie ustaleń kontroli, NIK skierowała dwa zawiadomienia do prokuratury o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstw, tj.:

•        przestępstwa polegającego na złożeniu przez kierownika jednostki udzielającej zamówienia publicznego, pod rygorem odpowiedzialności karnej, fałszywego pisemnego oświadczenia wymaganego na podstawie art. 17 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych,
•        przestępstwa polegającego na poświadczeniu przez inspektora nadzoru inwestorskiego nieprawdy w kosztorysach powykonawczych dotyczących rozliczenia inwestycji drogowej.

Szczegóły przeprowadzonej kontroli dostępne są tutaj.

Źródło: NIK