Czy zgodnym z prawem jest wydzierżawienie nieruchomości gminnej na prowadzenie płatnego parkingu? Odpowiedź udzielona przez WSA w Krakowie brzmi: nie.
Rada Miejska udzieliła zgody Burmistrzowi na wydzierżawienie nieruchomości w trybie bezprzetargowym na dalszy okres 3 lat. Uchwałę tę w części zaskarżył Wojewoda. W uzasadnieniu skargi podał, że nieruchomość stanowi część pasa drogowego drogi publicznej kategorii gminnej. W ocenie strony skarżącej utworzenie komercyjnego parkingu w pasie drogi nie mieści się w celach wymienionych w art. 22 ust. 2 ustawy o drogach publicznych, a nieruchomości w pasie drogowym nie mogą zostać wyłączone spod zarządu dróg publicznych na cele niewymienione w art. 22 ust. 2 ustawy, chyba że zachodzi przesłanka określona w ust. 2a, czyli zawarto umowę o partnerstwie publiczno-prywatnym.
Sąd podzielił stanowisko Wojewody. Na wstępie wskazał, że zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o drogach korzystający z dróg publicznych są obowiązani do ponoszenia opłat za postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania. Strefę płatnego parkowania ustala się na obszarach charakteryzujących się znacznym deficytem miejsc postojowych, jeżeli uzasadniają to potrzeby organizacji ruchu, w celu zwiększenia rotacji parkujących pojazdów samochodowych lub realizacji lokalnej polityki transportowej, w szczególności w celu ograniczenia dostępności tego obszaru dla pojazdów samochodowych lub wprowadzenia preferencji dla komunikacji zbiorowej. Strefę płatnego parkowania może ustalić w drodze uchwały rada gminy (art.13 b ust.4). Opłatę za postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania pobiera zarząd drogi, a w przypadku jego braku – zarządca drogi (art.13 b ust.7).
Następnie WSA odwołał się do art. 22 ustawy o drogach, wedle którego zarząd drogi sprawuje nieodpłatny trwały zarząd gruntami w pasie drogowym. Grunty te zarząd drogi może oddawać w najem, dzierżawę albo je użyczać, w drodze umowy, na cele związane z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego, a także na cele związane z potrzebami obsługi użytkowników ruchu. Zarząd drogi może pobierać z tytułu najmu lub dzierżawy opłaty w wysokości ustalonej w umowie. W przypadku zawarcia umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym partner prywatny może otrzymać w najem, dzierżawę albo użyczenie nieruchomości leżące w pasie drogowym, w celu wykonywania działalności gospodarczej. W ocenie Wojewódzkiego Sądu z powyższego wynika, że oddanie nieruchomości w drodze umowy może nastąpić wyłącznie na cele związane z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego, a także potrzebami obsługi użytkowników ruchu. Przez cel związany z potrzebą zarządzania drogą publiczną, o którym mowa w art. 22 ust. 2 ustawy, należy rozumieć stan wyznaczony organom administracji dróg publicznych zadaniami gospodarki drogowej. Gospodarka drogowa to aktywność zarządcy lub zarządu dróg publicznych prowadzona na podstawie ustawy o drogach publicznych oraz przepisów odrębnych, z wyłączeniem wydawania aktów administracyjnych. Wykonywanie uprawnień z umowy cywilnoprawnej nie może służyć potrzebom stosowania przez organ władztwa administracyjnego.
Sąd mając na uwadze racjonalność ustawodawcy – kierującego się w specjalny sposób swą wiedzą i ocenami, wyznaczającymi pewne wartości – uznał, że stany faktyczne, jakie miał on na uwadze w art. 22 ust. 1 i 2 ustawy są rozłączne w stosunku do stanów faktycznych, regulowanych w art. 13 ust. 1 pkt 1 i art. 13b ustawy o drogach publicznych, czyli dotyczących płatnego parkowania. W związku z tym WSA stwierdził, że wydzierżawienie nieruchomości gminnej na prowadzenie działalności gospodarczej w postaci prowadzenia parkingu stanowi obejście przepisów ustawy o drogach publicznych dot. odpłatności za parkowanie.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 11 stycznia 2019 r., II SA/Kr 1341/18
Źródło: CBOSA
