Decyzja ws. pozwolenia wodnoprawnego czy brak rozpoczęcia realizacji zadania (budowa drogi) objętego pozwoleniem – co bierze górę przy ustalaniu opłaty stałej za odprowadzanie wód opadowych lub roztopowych?
„Organy uprawione do ustalenia opłaty stałej za odprowadzanie wód opadowych lub roztopowych nie mogą abstrahować od okoliczności faktycznych sprawy i poprzestawać wyłącznie na fakcie uzyskania przez podmiot zobowiązany do wniesienia opłaty ostatecznego pozwolenia wodnoprawnego na odprowadzanie wód opadowych i roztopowych, gdyż możliwość korzystania z takiej usługi, zgodnie z ustawą – Prawo wodne, aktualizuje się dopiero wówczas, gdy istnieją urządzenia wodne, tzn. otwarte lub zamknięte systemy kanalizacji deszczowej, które mogą posłużyć do przechwytywania i odprowadzania opadów atmosferycznych do wód.” – takiej odpowiedzi udzielił w niedawnym wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu.
Sprawa nie była jednak prosta. Informacją roczną Dyrektor Zarządu Zlewni w Opolu PGW – Wody Polskie ustalił Skarżącemu, tj. Zarządowi Dróg Wojewódzkich w Opolu opłatę stałą za odprowadzanie wód opadowych lub roztopowych do wód. W informacji podał, że opłata związana jest z pozwoleniem wodnoprawnym i obliczona na podstawie właściwych przepisów.
Skarżący złożył reklamację, w której podniósł jej bezzasadność. Argumentację oparł na tym, że decyzja ws. pozwolenia wodnoprawnego nie została wdrożona, gdyż realizacja zadania objętego pozwoleniem… nie została jeszcze rozpoczęta.
W odpowiedzi organ decyzją określił opłatę stałą w takiej samej wysokości, jak we wcześniejszej informacji. Stwierdził, że zgodnie z art. 35 ust. 3 pkt 7 ustawy – Prawo wodne (w związku z art. 35 ust. 1) usługi wodne obejmują odprowadzanie do wód lub do urządzeń wodnych – wód opadowych lub roztopowych, ujętych w otwarte lub zamknięte systemy kanalizacji deszczowej służące do odprowadzania opadów atmosferycznych. Opłata stała jest naliczana na podstawie zakresu korzystania z wód, do czego uprawnia obowiązujące pozwolenie wodnoprawne, a nie na podstawie faktycznego korzystania z wód. Wynika to z treści art. 271 ust. 2, 3, 4 i 5 Prawa wodnego, który nie wyłącza obowiązku naliczania opłaty stałej w sytuacji, gdy przedsięwzięcie nie zostało jeszcze zrealizowane. Zatem bez względu na realizację przedsięwzięcia podmiot podlega opłacie stałej. Fakt ten wpływa na brak obowiązku ponoszenia opłaty zmiennej, ale nie ma znaczenia przy określaniu opłaty stałej.
Zarząd Dróg skierował do Sądu skargę, w której wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji.
Sąd bardzo szeroko rozważył postanowienia ustawy – Prawo wodne oraz dyrektywy 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 23 października 2000 roku. Rozstrzygnięcie zostało oparte w dużej mierze na art. 35 ust. 3 pkt 7 oraz art. 268 ust. 1 pkt 3 Prawa wodnego. W ocenie Sądu, treść art. 35 ust. 3 pkt 7 Prawa wodnego wyraźnie wskazuje na to, że usługa w postaci odprowadzania do wód – wód opadowych lub roztopowych jest immanentnie związana z istnieniem otwartych lub zamkniętych systemów kanalizacji deszczowej służących do odprowadzania opadów atmosferycznych albo istnieniem systemów kanalizacji zbiorczej w granicach administracyjnych miast. Konsekwencją tego jest regulacja zawarta w art. 268 ust. 1 pkt 3 Prawa wodnego wskazująca równie dobitnie na to, że obowiązek poniesienia opłat za usługi wodne wiąże się z odprowadzaniem do wód – wód opadowych lub roztopowych uprzednio ujętych w oznaczone rodzaje urządzeń wodnych, tzn. w otwarte lub zamknięte systemy kanalizacji deszczowej służące do odprowadzania opadów atmosferycznych albo systemy kanalizacji zbiorczej.
Wskazana regulacja prawna pozwoliła na wyprowadzenie wniosku, że o ile rzeczywiście opłata wiąże się ze skutkami opadów atmosferycznych, o tyle obowiązek jej ponoszenia dotyczy ściśle określonych sposobów odprowadzania wód opadowych lub roztopowych. Wynika z tego, że ustawodawca wyraźnie ograniczył zakres obowiązku opłatowego do odprowadzania do wód – wód opadowych lub roztopowych wcześniej już ujętych w określone urządzenia wodne: kanalizacji deszczowej bądź systemy kanalizacji zbiorczej. Urządzenia te bowiem służą przechwytywaniu wód opadowych lub roztopowych i ich dalszemu odprowadzaniu do wód. Warunkiem uznania urządzeń wodnych za urządzenia kanalizacji deszczowej bądź kanalizacji zbiorczej jest potwierdzenie, że zostały one wybudowane, oddane do użytku oraz funkcjonują realizując przypisaną im funkcję przechwytywania wód opadowych lub roztopowych i dalszego ich odprowadzania do wód.
W braku tego rodzaju urządzeń wodnych, ujmujących wody opadowe lub roztopowe zanim zostaną odprowadzone dalej do wód, nie ma możliwości realizowania usługi odprowadzania wód. Zdaniem Sądu, o ile zatem pozwolenie wodnoprawne jest źródłem danych niezbędnych do ustalenia wysokości opłaty stałej, o tyle samo jego istnienie nie jest warunkiem wystarczającym do określenia tej opłaty.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 28 listopada 2018 r., I SA/Op 305/18
Źródło: CBOSA
