Gmina sprawując władztwo planistyczne, musi mieć na uwadze, że wprowadzone ograniczenia prawa własności muszą być konieczne ze względu na wartości wyżej cenione np. potrzeba interesu publicznego. Na organie uchwalającym akt planistyczny ciąży zatem każdorazowo obowiązek wyważenia interesów prywatnych i interesu publicznego. W każdym więc przypadku organ gminy musi wykazać, że ingerencja w sferę prawa własności pozostaje w racjonalnej i odpowiedniej proporcji do celów, dla osiągnięcia których ustanawia się określone ograniczenia. W świetle art. 64 ust. 3 Konstytucji RP ingerencja w sferę prawa własności musi pozostawać w racjonalnej i odpowiedniej proporcji do celów, dla osiągnięcia których ustanawia się określone ograniczenia. Rolą organu planistycznego jest bowiem wyważenie interesu publicznego i interesów prywatnych.
Ingerencja w sferę prywatnych interesów właścicieli dokonana przez gminę powinna uwzględniać zasadę proporcjonalności, która wyraża zakaz nadmiernej ingerencji w sferę praw i wolności jednostki. Nadto rozwiązania planistyczne gminy, w wyniku których doszło do naruszenia własności, powinny być rzeczowo uzasadnione, z powołaniem przepisów prawnych, na mocy których nie istnieją inne rozwiązania niż te, które przyjęto w uchwale planistycznej. W przedmiotowej sprawie dokumentacja planistyczna jednoznacznie wskazuje na brak racjonalnego uzasadnienia dla spornego przebiegu układu drogowego spełniającego funkcję drogi wewnętrznej oznaczonej w planie symbolem KDW. Projektując drogę wewnętrzną, która ma przebiegać przez nieruchomości prywatne i zapewniać dostęp do drogi publicznej innym nieruchomością należy mieć na uwadze, że utrzymanie dróg wewnętrznych stanowi obowiązek właścicieli nieruchomości. Na gruncie niniejszej sprawy, w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, nie do zaakceptowania jest zaprojektowanie drogi oznaczonej symbolem KDW w sposób ograniczający prawo własności skarżących. Rada nie rozważyła w ogóle, czy istnieje możliwość innego przeprowadzenia projektowanej drogi w taki sposób, który w jak najmniejszym stopniu ograniczałby prawo własności do przedmiotowej nieruchomości.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 stycznia 2018 r.
Źródło: CBOSA, II OSK 1356/17
