Przepis art. 72 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym formułuje wymagania formalne rejestracji i musi być rozumiany restrykcyjnie, co oznacza, że niespełnienie wymogu wskazanego pkt 1 tego przepisu, tj. brak dowodu własności pojazdu lub dokumentu potwierdzającego powierzenie pojazdu, o którym mowa w art. 73 ust. 5 ustawy Prawo o ruchu drogowym, stanowi bezwzględną przeszkodę do zarejestrowania samochodu i skutkuje odmową rejestracji.
Oznacza to również, że organ dokonujący rejestracji pojazdu nie może czynić własnych ustaleń na okoliczności objęte wymaganymi dokumentami, w tym co do ustalenia prawa własności. Jak celnie wskazano w zaskarżonej decyzji, nie jest rzeczą organów rozpoznających wniosek o rejestrację prowadzenie ustaleń w zakresie istnienia określonego prawa lub stosunku prawnego. Postępowanie w tym przedmiocie zastrzeżone zostało przez art. 189 Kodeksu postępowania cywilnego do właściwości sądów powszechnych.
W niniejszej sprawie Kolegium doszło zatem do słusznego przekonania, że skoro umowa sprzedaży z dnia 16 lipca 2009 r. została sfałszowana, to brak było w badanym stanie faktycznym aktu skutecznie przenoszącego własność spornego samochodu na T. M., który następnie zbył pojazd na rzecz B. S. - nie mając do tego tytułu prawnego. W konsekwencji, brak było również podstaw do przyjęcia, że przy rejestracji pojazdu udokumentowany został jego stan własnościowy. Tym samym, rozpoznając sprawę w trybie wznowienia postępowania, prawidłowo Kolegium stwierdziło, że w związku z wydaniem wyroku stwierdzającego sfałszowanie umowy sprzedaży samochodu, podmiotowi, od którego samochód nabył następnie podmiot dokonujący jego rejestracji, zaistniała przesłanka wznowienia, o której mowa w art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a., w postaci wyjścia na jaw istotnej dla sprawy nowej okoliczności faktycznej istniejącej w dniu wydania decyzji, a nieznanej organowi dokonującemu rejestracji.
Niewątpliwie taką okolicznością było fałszowanie umowy kupna samochodu przez T. M., gdyż fakt ten spowodował, że strona rejestrująca nie dysponowała prawidłowym dowodem własności samochodu. Kryterium przedłożenia dowodu prawa własności nie mogło spełniać przedstawienie dokumentu nabycia pojazdu od osoby nieuprawnionej (w postaci faktury VAT), albowiem czynność dokonana przez osobę nieuprawnioną nie mogła doprowadzić do przeniesienia własności. W takiej sytuacji Kolegium zobligowane było do uchylenia dotychczasowej decyzji i dokonania odmowy rejestracji pojazdu. Wobec jednak zaistnienia negatywnej przesłanki z art. 146 § 1 k.p.a., w postaci upływu pięciu lat od doręczenia decyzji o rejestracji, prawidłowo stwierdziło, że brak jest podstaw do uchylenia tej decyzji.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 16 maja 2017 r. II SA/Op 186/17
Źródło: CBOSA
