30 września odbyła się uroczystość otwarcia nowej siedziby Archiwum Narodowego w Krakowie, najnowocześniejszego budynku archiwalnego w Polsce.
W uroczystości wzięli udział przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, reprezentanci środowiska akademickiego, dyrektorzy instytucji kultury i muzeów, historycy, dyrektorzy Archiwów Państwowych oraz projektanci budynku i przedstawiciele inwestora.
– To dla nas archiwistów nie tylko krakowskich, ale w całej Polsce bardzo ważne wydarzenie – mówił Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk. – Archiwa Państwowe to instytucje, które uczestniczą w najważniejszych chwilach dziejowych. Nie tylko zbierając, przechowując, udostępniając i zabezpieczając dziedzictwo dokumentacyjne, które świadczy o tych chwilach w dziejach narodu, ale również coraz częściej reagując na bieżąco na pewne sytuacje, jak chociażby podczas naszej ostatniej akcji Archiwum Pandemii, gdzie odzew społeczeństwa przekroczył nasze najśmielsze oczekiwania.
Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk przypomniał, że 30 września przypada święto św. Hieronima ze Strydonu, patrona archiwistów, w związku z czym ten dzień został ustanowiony Dniem Archiwisty. Wskazał również, że oprócz otwarcia siedziby Archiwum Narodowego w Krakowie, w tym dniu w Archiwach Państwowych w całej Polsce odbywają się liczne wydarzenia, w tym m.in. warsztaty i wystawy w ramach projektu Archiwa Rodzinne Niepodległej dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022.
Dr Paweł Pietrzyk szczególne podziękowania złożył na ręce pani Grażyny Ignaczak-Bandych, która jeszcze jako Dyrektor Generalny NDAP wspólnie z ówczesnym Naczelnym Dyrektorem Archiwów Państwowych dr Sławomirem Radoniem inicjowała prace nad modernizacją Archiwów Państwowych.
Dyrektor Archiwum Narodowego w Krakowie dr hab. Wojciech Krawczuk przypomniał dzieje budowy siedziby oraz wskazał na zastosowane w jej trakcie nowoczesne rozwiązania.
– Budynek w założeniu ekologicznym, bazuje na pompach ciepła i chłodu. Jest energooszczędny. 70 km powierzchni magazynowej zapewni miejsce na kilkadziesiąt lat. Wreszcie mamy dość miejsca na przejmowanie materiałów archiwalnych. Wyprowadzamy się z miejsc niedostosowanych do nowoczesnego przechowywania dokumentów. Cieszymy się jednocześnie, że dawne budynki archiwum z powodzeniem służyć będą dalej kulturze, nauce przejmuje je bowiem Zamek Królewski na Wawelu oraz Uniwersytet Jagielloński – mówił dyrektor archiwum – Nowoczesna pracownia digitalizacji zapewni wzmożenie prac nad dostępnością kopii cyfrowych na portalu Szukaj w archiwach. Zapasowe Repozytorium Cyfrowe zabezpieczy kopie dla wszystkich archiwów państwowych.
Dr hab. Wojciech Krawczuk wskazał, że uruchamianie nowego budynku ciągle trwa, a materiały archiwalne muszą się w nim aklimatyzować, zwłaszcza prastare średniowieczne pergaminy, kruche pieczęcie i delikatne fotografie. Planowane są już jednak wystawy, konferencje, spotkania np. już 20 października odbędą się warsztaty projektu Archiwa Rodzinne Niepodległej pod tytułem Spotkania z Mistrzem Archiwalnym.
Uczestnicy wydarzenia mieli również możliwość zwiedzenie nowego obiektu Archiwum Narodowe w Krakowie i osobistego przekonania się o skali inwestycji. Finansowanie inwestycji wartej ok. 123 mln zł w całości pochodzi ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Podczas uroczystości Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk przestawił również zgromadzonym innowacyjny system Archiwum Dokumentów Elektronicznych, który umożliwi przechowywanie i zabezpieczanie dla przyszłych pokoleń materiałów archiwalnych w postaci elektronicznej.
– Oto okazało się, że w 2020 roku otwieramy dwa archiwa, jedno archiwum w tym świecie realnym, w którym się znajdujemy, Archiwum Narodowe w Krakowie i jedno archiwum w świecie wirtualnym, czyli Archiwum Dokumentów Elektronicznych. Jesteśmy instytucjami, które potrafią połączyć tradycję z przyszłością. Jesteśmy już w tym momencie w stanie zabezpieczać, to co powstaje w formie elektronicznej. ADE to kolejny element w łańcuchu cyfryzacji naszego państwa.
Prezentacji nowej siedziby towarzyszyło otwarcie wystawy „W drodze. Karol Wojtyła/Jan Paweł II (1920-2005)”, upamiętniającej setną rocznicę urodzin papieża Polaka. Ekspozycja ma pokazać kolejne etapy drogi Karola Wojtyły – ucznia, studenta, kapłana, biskupa, kardynała i papieża. Na wystawie pokazane zostały przełomowe momenty w jego życiu, splatające się z doniosłymi faktami w historii Polski i świata XX i XXI wieku.
Źródło: Departament Popularyzacji Działalności Archiwalnej
