Działalność szkoły w zakresie krajoznawstwa i turystyki, w tym koszty przejazdu, zakwaterowania i wyżywienia kierowników i opiekunów wycieczek lub imprez może być finansowana ze środków pozabudżetowych.

W szczególności środki finansowe mogą pochodzić:

1. z odpłatności uczniów biorących udział w wycieczce lub imprezie,
2. ze środków pochodzących z działalności samorządu uczniowskiego i organizacji młodzieżowych działających na terenie szkoły,
3. ze środków wypracowanych przez uczniów,
4. ze środków przekazanych przez radę rodziców lub radę szkoły, a także osoby fizyczne i prawne.

Analiza tego przepisu prowadzi do wniosku, że kreuje on uprawnienie do sfinansowania dodatkowej działalności szkoły, pożądanej ale wykraczającej poza proces dydaktyczno-wychowawczy, ze wskazanych w nim środków pozabudżetowych, co jednak nie oznacza, że dopuszczalne jest finansowanie tej działalności ze środków budżetowych. Wręcz odwrotnie - brak jest jakiegokolwiek uregulowania prawnego, które pozwalałoby na poniesienie wydatków na działalność turystyczną czy krajoznawczą z funduszy oświatowych, przekazanych w formie dotacji, za wyjątkiem ewentualnego zwrotu wydatków pracownikowi delegowanemu służbowo do wykonania określonych czynności poza miejscem pracy.

Trzeba podkreślić, że nie do zaakceptowania jest stanowisko strony skarżącej, która de facto twierdzi, że wszelkie przejawy aktywności w ramach prowadzonej Szkoły mogą być finansowane z dotacji oświatowej, gdyż są to działania edukacyjne, wychowawcze lub profilaktyczne, a uzasadnieniem dla tego twierdzenia ma być specyficzny charakter tej jednostki, związany z realizowaniem poszerzonego programu wychowania obronnego.

W realiach niniejszej sprawy trzeba przede wszystkim wziąć pod uwagę, że w zaskarżonej decyzji nie zakwestionowano wydatków związanych z realizacją poszerzonego programu edukacji w zakresie przysposobienia obronnego, realizowanego przez instruktorów i nauczycieli zatrudnionych do nauczania tego przedmiotu, a jedynie wynagrodzenia wypłacone osobom zajmującym się organizowaniem dodatkowych przedsięwzięć, prowadzonych w oparciu o dotacje Ministerstwa Obrony Narodowej. Nadmienić przy tym wypada, że nadużyciem było wskazanie przy ubieganiu się przez Stowarzyszenie B o dotację z tego Ministerstwa jako własnego wkładu "osobowego" pracy M. B., opłaconej z dotacji oświatowej.

Nie można też tracić z pola widzenia treści umów "o oświadczenie usług oświatowych", zawieranych z rodzicami uczniów, w których przewidziano w § 6, że koszt dodatkowych zajęć (wycieczki) opłacają rodzice dodatkowo (pkt 1), a w ramach czesnego szkoła prowadzi kurs samoobrony, kurs pierwszej pomocy i szkolenie strzeleckie (pkt 2).

Raz jeszcze trzeba podkreślić fakt, iż dokumentacja Jednostki nie pozwalała w sposób czytelny rozgraniczyć obciążeń finansowych Liceum i Stowarzyszenia, w szczególności na te o charakterze ogólnokształcącym i obronnym. Nie dokonano także rozdzielenia zadań osób, które pracują w obsłudze Liceum, a podejmują czynności służące obsłudze zajęć profilowanych i imprez zorganizowanych przez Stowarzyszenie B. Powyższa praktyka musi być oceniona jako naganna i uprawniała organ do dokonania ustaleń dowodowych w zakresie rzeczywistego wydatkowania środków pochodzących z dotacji oświatowej na cele wykraczające poza jej przeznaczenia.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 15 grudnia 2016 r. (I SA/Gl 807/16)

Źródło: CBOSA