Samorządy gminne borykają się niejednokrotnie z brakiem zespolenia działań związanych z informacją, promocją, organizacją turystyki z działalnością kulturową, a co za tym idzie z przekazaniem bogatszej oferty turystycznej oraz kulturalnej.

Z podobnymi problemami borykał się także samorząd gminy miejsko-wiejskiej Barlinek. Panaceum na to zjawisko okazało się tutaj powołanie do życia Barlineckiego Centrum Kultury (BOK).

Ośrodek ten powstał po zlikwidowaniu Barlineckiego Ośrodka Sportu, Turystyki i Rekreacji (BOSTiR), a w skład nowoutworzonego podmiotu weszły: dom kultury z salą widowiskową, biblioteka, Centrum Informacji Turystycznej oraz Muzeum Regionalne.

Nowopowstały Ośrodek realizuje w sposób scentralizowany i szczegółowo zaplanowany szereg zadań własnych gminy z dziedziny kultury, turystyki, rekreacji i sportu. Włączenie Centrum Informacji Turystycznej (CIT) w strukturę BOK sprawiło, że lokalna oferta kulturalna jest dodatkowym walorem turystycznym gminy. CIT usprawnia obsługę ruchu turystycznego i organizuje atrakcyjne dla turystów wydarzenia (jak np.: Wybory i Koronacja Królowej Puszczy Barlineckiej, plenerowe widowisko sobótkowe podczas Barlineckich Świętojanek, Barlineckie Lato Teatralne, czy też Międzynarodowy Festiwal Szachowy pamięci Emanuela Laskera).

Scentralizowanie działań o charakterze kulturalnym, turystycznym, sportowym i rekreacyjnym spowodowało konsekwentną i bardziej efektywną niż wcześniej realizację zadań własnych, planów i strategii gminy z zaangażowaniem mniejszej liczby środków finansowych i osób. Miało także korzystny wpływ na rozwój turystyki i lokalnego biznesu.

Na wprowadzeniu tego kompleksowego rozwiązania gmina zyskuje ok. 134 tys. zł rocznie. Zwiększyła się także efektywność jednostki w pozyskiwaniu środków zewnętrznych.

Jak wyglądała sytuacja przed wdrożeniem?

Rozwojem lokalnej turystyki i obsługą turystów zajmowały się tu trzy instytucje decyzyjne: Barlinecki Ośrodek Sportu, Turystyki i Rekreacji (BOSTiR); BOK i Urząd Miejski. Ich kompetencje powielały się i brakowało spójnej strategii rozwoju turystyki w gminie.

W związku z powyższym po analizie posiadanych zasobów turystycznych, władze lokalne gminy uznały, że najbardziej atrakcyjne dla turystów odwiedzających Barlinek jest bogactwo przyrodnicze i ciekawa oferta kulturalna miasta. Efektem była inicjatywa stworzenia ram organizacyjnych łączących te dwa kierunki. W konsekwencji zlikwidowano Barlinecki Ośrodek Sportu, Turystyki i Rekreacji (BOSTiR), a majątek należący do tego ośrodka - plażę, pensjonat i bazę rekreacyjną "oddano" do dyspozycji stowarzyszeniom. Po zlikwidowaniu BOSTiR jego zadania przejął Barlinecki Ośrodek Kultury.

Zgodę radnych na likwidację BOSTiR udało się uzyskać bez wysiłku, trudniej było przekonać ich do powołania Centrum Informacji Turystycznej (CIT) przy BOK. Niemniej jednak i tutaj udało się to rozstrzygnąć pozytywnie.

W Urzędzie Miejskim nie ma obecnie wydziałów i pracowników zajmujących się kulturą, turystyką, rekreacją i sportem. Tą sferą działalności gminy zajmuje się teraz wyłącznie BOK.

Umieszczenie CIT w ramach BOK wpłynęło na lepsze wykorzystanie lokalnej oferty kulturalnej do rozwoju turystyki. CIT opracował strategię rozwoju turystyki i rozpoczął budowę marki gminy. Usprawniono obsługę ruchu turystycznego, wprowadzono pełne oznakowanie infrastruktury turystycznej, utworzono kompletną bazę informatyczną, powiązaną z bazą regionalną (zintegrowany system informacji turystycznej w województwie zachodniopomorskim) i krajową. Organizowanych jest wiele wydarzeń uatrakcyjniających pobyt turystów na tym terenie.

Przy CIT powstała także Lokalna Organizacja Turystyczna, którą przygotowuje wydawnictwa promocyjne, udział w targach, nowe oferty dla turystów, występy rodzimych zespołów w barlineckich hotelach, restauracjach itp.

Jakie były rezultaty?

Warto podnieść, że wszystkie działania, będące konsekwencją uruchomienia tego rozwiązania, uruchomiły wiele pozytywnych trendów. Scentralizowanie działań o charakterze kulturalnym, turystycznym, sportowym oraz rekreacyjnym w "jednym ręku" spowodowało konsekwentną i bardziej efektywną niż wcześniej realizację zadań własnych, planów i strategii gminy z zaangażowaniem mniejszej liczby środków finansowych i pracowników. Nastąpił dynamiczny rozwój turystyki w gminie. Wzrosła aktywność mieszkańców w tworzeniu różnych form działalności gospodarczych i związanych z turystyką, a w konsekwencji wzrost ich zamożności.

Jak kształtowały się koszty?

Utworzenie Centrum Informacji Turystycznej nie było bardzo kosztochłonne. Udało się także uzyskać dofinasowanie zewnętrzne. Szczegółowe koszty obejmowały: zakup budynku CIT (40 000 zł), zakup wyposażenia (meble i sprzęt komputerowy), wkład własny do projektu dofinansowanego ze środków UE (3 815 zł), zakupy związane z odnowieniem pomieszczenia CIT (ok. 2 000 zł), funkcjonowanie CIT (roczny, łącznie ze szkoleniami) - 2 pracowników (ok. 100 000 zł).

Roczna dotacja do działalności BOSTiR wynosiła ok. 180 000 zł. Obecnie wpływy z dzierżawy obiektu, którym zarządzał BOSTiR, to 54 000 zł rocznie. Przy kosztach funkcjonowania CIT wynoszących ok. 100 000 zł, co roku budżet gminy zyskuje ok. 134 000 zł.
Należy pamiętać także, że zwiększyła się efektywność jednostki w pozyskiwaniu środków zewnętrznych, które są przeznaczane na realizację różnych projektów o charakterze kulturalno-turystycznym.

Trudności?

Przy próbie adaptacji podobnego projektu w innym samorządzie podstawową trudnością może okazać się lokalizacja Centrum Informacji Turystycznej. W Barlinku udało się niedrogo kupić budynek w centrum miasta, w pobliżu Muzeum Regionalnego. Przy zakładaniu CIT warto skorzystać z projektów unijnych. Dzięki finansowaniu z UE nie tylko wyposażono CIT w Barlinku, ale rozszerzono ofertę turystyczną.

fot. sxc.hu