Krótkie i ogólnikowe uzasadnienie wpisania budynku do ewidencji jest dopuszczalne jedynie w przypadku obiektów, które już na pierwszy rzut oka stanowią zabytki. Natomiast przy pozostałych nieruchomościach wymagane jest wnikliwe i wszechstronne wyjaśnienie przyczyn wpisu –tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie sygn. II SA/Kr 1526/18.
Do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie ponownie trafiła sprawa właściciela budynku mieszkalnego, który został umieszczony w ewidencji zabytków. Z przeprowadzonych oględzin wynikało, że obiekt pochodził z lat 50-tych XX wieku. W treść karty zabytku wskazano, że budynek podlega ochronie ze względu na zachowaną historyczną formę, która jest charakterystyczna dla zabudowy ulicy, przy której się znajduje. Właściciel nie zgadzał się z decyzją organu, wskazywał, że budynek nie nosi żadnych cech, które mogłyby go kwalifikować jako obiekt zabytkowy. Podnosił także, że jest on podobny do innych sąsiednich obiektów drewnianych, które jednak nie zostały włączone do ewidencji zabytków. Rozpoznający sprawę sąd uznał, że skarga właściciela zasługiwała na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, zabytkiem jest nieruchomość lub rzecz ruchoma, ich części lub zespoły, będące dziełem człowieka lub związane z jego działalnością i stanowiące świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową. Niestety w uzasadnieniu wpisu, organ posłużył się jedynie ogólnikowymi stwierdzeniami, że budynek stanowi przykład zachowania typowych elementów budownictwa dla regionu górskiego i uzdrowiskowego, a także posiada cechy budownictwa pienińskiego oraz jest przykładem domu budowanego według określonych zasad, z zastosowaniem pewnych charakterystycznych elementów, proporcji, kątów nachylenia. WSA uznał, że z takiego uzasadnienia w żaden sposób nie można zdekodować przyczyn, z powodu których akurat ta nieruchomość została wpisana do ewidencji zabytków. Przyjmując argumentację organu, w zasadzie większość obiektów w tamtym rejonie można byłoby uznać za zabytek. Dlatego też WSA uznał, że organ nie wyjaśnił powodów, dla których dokonał wpisu.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 8 marca 2019 r. w Krakowie, sygn. II SA/Kr 1526/18
Źródło: CBOSA
