Stosując art. 51 Prawa budowlanego organ nadzoru zobowiązany jest do stosowania łagodniejszych środków mających na celu doprowadzenie inwestycji do stanu zgodnego z przepisami prawa, a nakaz rozbiórki jest środkiem najostrzejszym.

Nakaz rozbiórki wykonanych robót może być orzeczony dopiero wtedy, gdy zostanie ustalone, że wykonanych robót budowlanych nie można doprowadzić do stanu zgodnego z prawem, a co za tym idzie organ administracji w takiej sytuacji ustalić powinien m.in. czy roboty budowlane zostały wykonane zgodnie z prawem (warunkami technicznymi, sztuką budowlaną, przepisami o planowaniu zagospodarowaniu przestrzennym).

Art. 51 Prawa budowlanego określa następstwa prawne wynikające z zastosowania art. 5 ustawy, na mocy którego właściwy organ zobowiązany jest do wstrzymania robót budowlanych wykonywanych m.in. bez pozwolenia na budowę lub bez zgłoszenia.

Wstrzymanie robót budowlanych na podstawie art. 50 może mieć miejsce jedynie w sytuacji, gdy roboty budowlane są faktycznie wykonywane. Jeśli roboty zostały już zrealizowane, art. 50 nie stosuje się. Do takiej sytuacji odnosi się art. 51 ust. 7, który pozwala organom nadzoru, bezpośrednio stosować art. 51 bez konieczności wstrzymywania robót budowlanych na podstawie art. 50 (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 7 lutego 2018 r., IV SA/Po 1069/17).

Źródło: CBOSA, orzeczenie nieprawomocne