Kolejnym celem publicznym jest opieka nad nieruchomościami stanowiącymi zabytki w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Należy jednak w tym miejscu zaznaczyć, że celem publicznym nie są obiekty zabytkowe, ale opieka nad nimi.

Formy tej opieki zostały wskazane w art. 5 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami zgodnie z którym opieka nad zabytkiem sprawowana przez jego właściciela lub posiadacza polega, w szczególności, na zapewnieniu warunków:

• naukowego badania i dokumentowania zabytku;
• prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy zabytku;
• zabezpieczenia i utrzymania zabytku oraz jego otoczenia w jak najlepszym stanie;
• korzystania z zabytku w sposób zapewniający trwałe zachowanie jego wartości;
• popularyzowania i upowszechniania wiedzy o zabytku oraz jego znaczeniu dla historii i kultury.

W świetle art. 3 pkt 12–15 tej ustawy ochronie i opiece podlegają nie tylko pojedyncze zabytki nieruchome, ale także zdefiniowane w tych przepisach: historyczne układy urbanistyczne lub ruralistyczne, historyczne zespoły budowlane, krajobrazy kulturowe i otoczenie obiektów zabytkowych.