Komisja Kodyfikacyjna Prawa Karnego zakończyła prace nad projektem nowelizacji Kodeksu Karnego mającej rozwiązać większość dysfunkcji funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych. Już w tej chwili Ministerstwo Sprawiedliwości wskazuje, że będzie to największa nowelizacji od czasu uchwalenia nowych kodeksów w 1997 roku.

Podstawowym celem projektu jest dokonanie zmiany w zakresie polityki karnej – poprzez zwiększenie liczby kar grzywny samoistnej i ograniczenia wolności przy jednoczesnym zmniejszeniu orzekanych kar pozbawienia wolności. Zgodnie ze statystykami za rok 2011 bezwzględną karę pozbawienia wolności orzeczono w 9,6% przypadków, karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem – w 56,9% przypadków, karę ograniczenia wolności – w 12,1% przypadków, a samoistną grzywnę – 21,3% przypadków. Dla porównania kara grzywny samoistnej jest wymierzana w Wielkiej Brytanii w ponad 70% przypadków, w Niemczech – 80%, zaś Belgii – 91%. Aby osiągnąć zamierzony cel projekt przewiduje w szczególności:

• w przypadku czynów zabronionych zagrożonych karą pozbawienia wolności do lat 5 wprowadzenie priorytetu orzekania kar wolnościowych;
• w przypadku poważniejszych występków stworzenie możliwości wymierzenia kary mieszanej – pozbawienia wolności do 3 miesięcy, po którym następuje kara ograniczenia wolności;
• znaczące ograniczenie możliwości zastosowania instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności.

Projekt zawiera inne równie doniosłe zmiany, m.in.

• zmiany w zakresie podstaw odpowiedzialności karnej poprzez np. wprowadzenie obiektywnego przypisania skutku dla wszystkich przestępstw skutkowych, dostosowanie Kodeksu do grzywien kwotowych, czy zniesienie istniejącej możliwości wyłączenia zatarcia skazania;
• uregulowanie systemu dozoru elektronicznego;
• ustalenie nowych zasad funkcjonowania systemu środków zabezpieczających;
• wprowadzenie mechanizmów poprawiających skuteczność ściągania grzywien i należności sądowych.

Wszystkich zainteresowanych zachęcamy do lektury pełnego materiału (projektu ustawy wraz z uzasadnieniem – łącznie przeszło 200 stron).